DBFMO-contracten, robotisering van de bouw en nieuwe vormen van aanbesteden jagen het gebruik van Bouw Informatie Modellen (BIM) aan.
Het enthousiasme voor bouwmodellering was te proeven tijdens een rondetafelgesprek bij Construsoft, de BIM-partner van Duurzaam Gebouwd. Als gastheer trapte salesmanager Bas Salari af met de eerste stelling ‘Een constructible BIM (een model om niet alleen documenten te produceren maar ook om direct mee te kunnen bouwen) is noodzakelijk voor de gehele levenscyclus van het bouwwerk’.
Zo’n soort BIM komt volgens constructeur en projectleider Paul Noomen van IMd Raadgevende Ingenieurs dichterbij wanneer partijen vaker met vaste ketenpartners werken. “In de huidige vorm van aanbesteden kunnen wij, bij IMd, tijdens het ontwerp nog geen maakbaar BIM vervaardigen. Tenzij we een bouwteam opstarten waarvan de aannemer onderdeel uitmaakt.”
Elkaar versterken
Ook adviseur Hugo Suppers van VBI ziet graag een verdergaande ketensamenwerking, met een sterkere focus op verbetering van het bouwproces. “Dat bereik je met een model waarmee alle partijen overweg kunnen. Wat spreek je met elkaar af en hoe kun je elkaar versterken? Uiteindelijk vormen je afspraken het model. De uitdaging ligt dan vooral in de realisatie. Ik pleit dan ook voor een open BIM en een transparante samenwerking met partijen.”
Bekijk de samenvatting op volledige grootte
Senior adviseur Henk Jansma van DWA voegt hieraan toe dat het daadwerkelijk implementeren en uitvoeren van modellen een belangrijker onderdeel van planvorming moet worden.
Belangrijker dan ooit
Business Development manager Ben Kruseman van CRH Structural hoopt dat er veel meer DBFMO-projecten komen, dit stimuleert het gebruik van BIM enorm. FIT Ingenieurs-directeur Niels van de Hoef stemt hiermee in. “Nu het onderdeel onderhoud bij dergelijke contactvormen hoort wordt het model belangrijker dan ooit.”
Salari vat samen: “We hebben het over het ontwerp gehad, waarbij we ons hebben afgevraagd of we open met elkaar kunnen samenwerken in een keten. Als dat lukt, komen we steeds verder in BIM. Verder hebben we gezien dat we iets moeten doen aan de manier van aanbesteden, want idealiter betrekken we aannemers én producenten bij het modelleringsproces.”
Van de Hoef haakt vervolgens in op de tweede stelling van het gesprek, ‘BIM is in de uitvoering meer dan visualisatie’. “Visualisatie maakt veel dingen helder voor de verschillende partijen die betrokken zijn bij het proces, maar het gaat verder dan het visuele aspect. Hoeveelheden, materialen, logistiek, planning en andere elementen kun je met software uit het BIM-model halen.”
Materialen in gebouwen
“Een gebouw dat afgeschreven is, daarvan kun je de materialen hergebruiken. Als je weet waar welke materialen zitten, dan scheelt dat tijd en geld bij de verwijdering of demontage”, aldus BIM-manager Michiel van Wijk van Deerns. Salari noemt vervolgens procesverbetering als gevolg van het visualiseren van de planning, oftewel 4D. “Dit levert onder meer op het gebied van logistiek voordeel op.” Programmamanager Frank Houben van Berkvens onderkent dit en noemt een ander voordeel. “BIM kan de portaal zijn naar relevante informatie, die van belang is voor je primaire proces. Het valt of staat met de kwaliteit van de informatie in je model, die compleet en actueel moet zijn."
Robotisering van de bouw
Ten slotte blikken de deelnemers vooruit op de toekomst met de laatste stelling van deze Round Table: 'BIM zorgt voor een versnelling van de robotisering in de bouw'. “Of kunnen we de stelling omdraaien?”, vraagt Van Wijk zich af, omdat industrieel bouwen het gebruik van BIM kan aanwakkeren. Jansma denkt dat de sector sneller industrialiseert dan gedacht wordt. “We lachen er nu misschien nog om, maar het printen van muren wordt een harde realiteit. We kunnen door de inzet van BIM ontwerpen die voorheen ondenkbaar waren, echt bouwen”.
Hij refereert naar huizen die nu al in een relatief korte tijd gemaakt worden, zoals MorgenWonen van VolkerWessels. “Dit is geen vast-goed maar los-goed. Elementen uit de woning kunnen namelijk worden losgenomen. Je maakt muren die je net zo goed ergens anders ook weer kunt plaatsen. We zijn uit de early adoption-fase.” Duizenden gebruikers van Tekla Structures produceren in de Benelux inmiddels al zonder tussenkomst van mensen en zonder het maken van tekeningen hun stalen of houten constructies en sturen buigvlechtcentrales aan voor het vervaardigen van betonstaal. “Binnenkort volgt de grote massa en dan merken we pas echt een versnelling van de robotisering in de bouw”, besluit Jansma. Ook Houben is overtuigd van de technologische mogelijkheden, maar onderstreept nogmaals het belang van een nieuwe vorm van samenwerking in de keten: “Als BIM in de praktijk vooral neerkomt op vervanging van de spreekwoordelijke kartonnen schoenendoos met tekeningen en bestekken door een virtuele variant ervan (in de vorm van een BIM), dan laten we in de basis al heel veel potentie van BIM liggen”.
Na het rondetafelgesprek was er de mogelijkheid om te netwerken tijdens een aangeklede borrel
De aanwezigen zijn ervan overtuigd dat het niet al te lang meer duurt voordat industrieel bouwen normaal wordt.“Sneller dan we denken, in ieder geval binnen een aantal jaar. Samen met DBFMO-contracten en andere vormen van aanbestedingen jaagt de industrialisering van de bouw het gebruik van BIM volop aan. Wij bedienen de markt graag met onze kennis en levering van BIM-software”, luidt de slotgedachte van Salari.