Materialenpaspoorten zijn steeds vaker vereist bij aanbestedingen in de bouw- en infrasector. Ook wil een groeiend aantal bedrijven en organisaties met een materialenpaspoort meer inzicht geven in de circulariteit van gebouwen, infrawerken of zelfs hele gebieden. Hoe maak je zo’n materialenpaspoort en welke informatie heb je daarvoor nodig? In een tweede blog uit een serie over materialenpaspoorten, beschrijft Emma Klamer (Aveco de Bondt) een handig stappenplan.
Stap 1: De materialeninventarisatie
De eerste stap op weg naar een materialenpaspoort is het maken van een overzicht van de gebruikte materialen en producten. Dit wordt de materialeninventarisatie genoemd. Deze inventarisatie kun je op verschillende manieren doen.
Voor veel nieuwe gebouwen wordt een BIM-model gemaakt. Dit BIM-model is een 3D-model van het gebouw. In dit model kan onder andere worden vastgelegd uit welk materiaal elk onderdeel bestaat en wat de afmetingen van elk onderdeel zijn. Deze informatie is ook nodig om een materialenpaspoort te maken.
Als er geen BIM-model beschikbaar is, kun je ook een Excel-bestand gebruiken om alle gebruikte materialen en de bijbehorende hoeveelheden op een rij te zetten. Dit gebeurt regelmatig bij het maken van materialenpaspoorten voor oudere gebouwen. Ook voor objecten uit de infra/GWW is het vaak handig om een Excel-bestand te gebruiken. Wanneer je bijvoorbeeld een materialenpaspoort voor een snelweg maakt, zijn er vaak een paar grote materiaalstromen. Deze grote materiaalstromen kun je relatief snel in een Excelbestand zetten.
Stap 2: Weergave in platform en verrijking
Na de materialeninventarisatie moet de verzamelde informatie in een platform worden gezet om de data te presenteren. Dat kan Madaster zijn, maar je kunt er ook voor kiezen om een materialenpaspoort in Excel op te stellen.
Gebruik je Madaster om de data te presenteren? Dan upload je jouw BIM-model of Excel-materialeninventarisatie in het platform. Madaster is gekoppeld aan een aantal databases. In deze databases staat informatie over een groot aantal materialen en producten. Toch ontbreekt er nog vaak informatie over de circulariteit van de materialen en producten. Denk hierbij aan de hoeveelheden gerecycled of hergebruikt materiaal. Of aan het eindelevensduurscenario: wat gebeurt er wanneer het product het einde van de levenscyclus heeft bereikt? Wordt het verbrand, gestort, hergebruikt of gerecycled? Deze informatie voeg je handmatig toe aan Madaster. Dat noemen we verrijking.
Bij het gebruik van Excel om de data te presenteren, heb je dit koppelingsprobleem niet. Maar ook via deze route moet je handmatig circulariteitsinformatie aan je Excelbestand toevoegen.
Stap 3: Circulariteitsscore
Vervolgens bereken je de circulariteitsscore van een gebouw of object. In Madaster gebeurt dit automatisch. Wanneer je een Excel-materialenpaspoort maakt, kun je deze berekening handmatig toevoegen.
De circulariteitsscore is opgebouwd uit drie deelaspecten:
- De mate waarin de gebruikte materialen/producten gerecycled, hergebruikt of hernieuwbaar zijn.
- De verwachte levensduur van de gebruikte materialen/producten ten opzichte van een gekozen referentie materiaal/product. Wanneer bijvoorbeeld jouw kozijn langer meegaat dan een standaardkozijn, scoort jouw kozijn beter op circulariteit.
- De mate waarin de gebruikte materialen/producten aan het einde van de levensduur weer herbruikbaar of recyclebaar zijn.
Stap 4: Circulariteit verbeteren
Als je de circulariteitsscore weet, kan je aan de slag gaan om je gebouw of object meer circulair te maken. Is het mogelijk om meer hernieuwbaar of gerecycled materiaal te gebruiken? Of meer herbruikbare producten? Kunnen er nog verbeteringen worden doorgevoerd om de levensduur van zowel het gebouw als de gebruikte producten te verlengen? Nadat het ontwerp is geoptimaliseerd, kun je opnieuw de circulariteitsscore berekenen en kijken of de score is verbeterd. Dit proces kun je meerdere keren doorlopen.
Stap 5: Extra informatie toevoegen aan het materialenpaspoort
Tot slot kun je eventuele extra informatie zoals een onderhoudsinstructie en een demontagehandleiding toevoegen. Hierdoor maak je het materialenpaspoort nog completer. Je kunt de inhoud ervan helemaal afstemmen op jouw situatie en de bijbehorende eisen en wensen.
Een materialenpaspoort laten maken door Aveco de Bondt
Bij Aveco de Bondt maken we regelmatig materialenpaspoorten voor onder meer gebouwen, viaducten, bruggen en wegen. We helpen je graag om ook een materialenpaspoort voor jouw gebouw of object te maken. Wil je weten hoe we dat aanpakken? Neem dan contact op.
Kennisblogs over materiaalpaspoorten
Dit is deel twee uit een serie over materialenpaspoorten van de hand van Emma Klamer. In het eerste blog behandelde zij al de meest gestelde vragen over het materialenpaspoort. Binnenkort vertelt ze je meer over verschillende typen materialenpaspoorten en daarna gaat ze de diepte in over materialenpaspoorten bij infraprojecten en GWW-werken.
Tekst: Emma Klamer (Aveco de Bondt)
Afbeelding: Shutterstock