Na een eeuw trouwe dienst zwaait Alliander de locatie aan de Spaklerweg in Amsterdam af en betrekt ze een nieuw regiokantoor in het havengebied van Amsterdam. Het kersverse kantoor, dat in 2023 opengaat, draagt de naam ‘Liander Westpoort’, met kantoren, magazijn en werkplaats als belangrijke functionaliteiten. De locatie is niet alleen flexibel en schaalbaar, maar ook circulair en losmaakbaar, zo horen we van Paul Korthagen van IMd Raadgevende Ingenieurs.
Als we Korthagen in een Teams-meeting treffen, zet hij niet zijn eigen organisatie, maar vooral de projectpartners in de schijnwerpers: “Architectenbureau De Zwarte Hond maakte een ontwerp dat in hoge mate flexibel, schaalbaar en modulair is. Daarmee speelt het gebouw ook in de toekomst in op veranderende wensen. Het gebouw ligt op een vrij stoere, industriële locatie en die uitstraling tref je aan in het werkgebouw, het opleidingscentrum en het kantoor. Het ontwerp gaat uit van de kracht van hout en compact bouwen, evenals het zoveel mogelijk hergebruiken van materiaal.” In het ontwerptraject trok IMd Raadgevende Ingenieurs intensief op met onder andere Dura Vermeer, Laminated Timber Solutions en DGMR. Laatstgenoemde zorgde voor het installatie-, bouwfysica en brandveiligheidsadvies en -uitwerking.
Optimale ontwerp
Het gebouw is laag voor laag opgebouwd: eerst de houten constructie, daarna de techniek en tot slot de buitengevel. “Het is een houten skelet van kolommen en liggers, gelamineerd hout en houten vloeren”, weet Korthagen. “Een betonnen kern vormt het prefab hart van het gebouw en dat staat los van de houten constructie. Op deze manier ben je minder afhankelijk van het op tijd aanvoeren van specifieke materialen. “De betonnen kern was groot en stijf genoeg om te fungeren als stabiliteitskern die vrij kan staan. Dat betekent dat je die onafhankelijk van de houten constructie kunt opbouwen, elk in het eigen tempo. Om tot dit optimale ontwerp te komen, keken we goed naar de verschillende mogelijkheden op materiaalgebied, de bijbehorende kosten en de kansen op het vlak van flexibiliteit, circulariteit en demontage.”
Over eigen schaduw springen
Natuurlijk is er geld nodig om deze ambities te realiseren en omdat de verschillende budgetten werden ontschot en vanuit één opgave beschikbaar waren, was er de mogelijkheid om ermee te schuiven. Korthagen vervolgt: “Dat bleek onder andere van belang, toen we met de haalbaarheid van de houten constructie bezig waren. En verder ook toen interieurarchitect COARE aangaf dat er voor het interieurdeel minder budget nodig was vanwege het hout- en zichtwerk, dat goed aansloot op de interieurvisie.”
Een beter gebouw maken voor hetzelfde budget vormde het uitgangspunt en rond die doelstelling ontstond er dynamiek in de samenwerking: “Projectpartners sprongen daardoor over hun eigen schaduw heen en gingen een stapje verder om elkaar te helpen en gezamenlijk slimme oplossingen uit te denken.”
Flexibele indeelbaarheid
Variantenstudies van de constructie maakten duidelijk hoe het team tot het beste gebouw kon komen. Zo werd onderzocht welke impact een staal-, beton- en houtskeletconstructie had op de onderdelen milieu, bouwkosten, flexibiliteit en aanpasbaarheid. “We maakten aan de hand van die verschillende criteria een analyse. Op het vlak van hout hadden we drie opties: kanaalplaatvloeren van hout, een open ribbenvloer en CLT, Cross Laminated Timber. De constructie waarvoor we zijn gegaan, kun je als hybride omschrijven, want het is houtbouw met een betonnen kern.
We bedachten een systeem waarin de houten balken in lange lengtes kunnen doorlopen en zo beperkt mogelijk worden vastgemaakt. Zo hoef je de balk zo min mogelijk aan te passen. Gunstig, want iedere bout, sleuf of inkassing is een aantasting van een balk die je vaker zou willen gebruiken. Ook voor de vloeren werd een aansluitdetail bedacht met veel minder schroeven. Zo is het constructieve ontwerp steeds verder doorontwikkeld, met de ambitie om zorgvuldig met de bouwmaterialen om te gaan en het zo circulair mogelijk te realiseren."
Dit interview is afkomstig uit ons gratis digitale magazine Circulariteit; lees het complete, uitgebreide interview verder op deze pagina.
Tekst: Marvin van Kempen
Beeld: IMd Raadgevende Ingenieurs