Auteur: Tim van Dorsten
De komende weken rolt Stedin een pilotproject uit in de Gorinchemse nieuwbouwwijk Hoog Dalem. Dankzij het samenwerkingsverband met KPN, ABB en Heijmans kunnen 50 huishoudens hun zelf opgewekte zonne-energie opslaan en zelf beslissen wanneer ze deze energie willen gebruiken.
Eind februari vond de officiële aftrap plaats, in deze wijk waarin de energievraag van de woningen volledig elektrisch is en de gasaansluiting ontbreekt. “Nederland staat aan de vooravond van een energierevolutie. Hierin is een innovatief en betrouwbaar netwerk onmisbaar”, vertelt Marko Kruithof, Stedin-manager Duurzaamheid en Vernieuwing. “Als netbeheerder willen we het veranderende energielandschap mede vorm geven en onze elektriciteitsnetten ook geschikt maken voor transport in de toekomst.”
Elektriciteit opslaan in accu
Een van de innovaties die volgens hem hierbij helpt, is energieopslag. In het totaal doen 50 Gorinchemse huishoudens mee: met zonnepanelen wekken zij zelf energie op, dat ze in hun eigen accu opslaan. De bewoners kunnen beslissen op welk moment van de dag ze deze opgeslagen stroom willen gebruiken.
Eric van der Ploeg geldt als een van de pioniers, die de vier bedrijven hierbij heeft geholpen. “Ik vind vooral de achterliggende techniek prachtig, dat is een reden dat ik me hiervoor heb aangemeld." In zijn meterkast is het systeem ontwikkeld en in elkaar gezet: hier hangen dan ook enkele elektriciteitskabels los. “Bij de overige woningen is dit niet het geval, hoor.”
Transparantie in energieverbruik
Zijn meterkast bevat een slimme meter en twee kastjes, die drie apparaten aansturen: de wasmachine, de vaatwasser en de warmtepomp. “Dankzij die slimme meter kan ik het verbruik van alle apparaten in de gaten houden. En dankzij het systeem in die kastjes kan ik aangeven dat in bijvoorbeeld voor 17:00 uur de was gedaan wil hebben. Op basis van de opgewekte hoeveelheid elektriciteit beslist het systeem in die kastjes wanneer de wasmachine de was doet.”
Energiepioniers van het eerste uur: Bewoners Erik van der Ploeg (links) en Ron van Vliet voor hun woning in Hoog Dalem.
Wanneer de zon op een doordeweekse dag goed schijnt, leveren de zonnepanelen namelijk meer elektriciteit dan op dat moment wordt verbruikt. De accu slaat een deel van de opgewekte elektriciteit op, de overtollige elektriciteit gaat terug naar het elektriciteitsnet. Door de decentraal opgewerkte zonne-energie in te zetten voor het verbruik van hun huishoudelijke apparatuur, is de belasting van het elektriciteitsnet minimaal. “Dit voorkomt piekbelasting”, legt Kruithof uit. “Collectieve teruglevering vraagt veel van de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk. Met energieopslag kunnen investeringen voor capaciteitsuitbreiding worden voorkomen.”
50% energieneutraal in 2035
De Gorinchemse wethouder Ruimte en Duurzaamheid Arjen Rijsdijk is erg trots op dit pilotproject. “Hoog Dalem vind ik de Wijk van de Toekomst. De volgende stap is een energieneutrale wijk, maar dit is al een mooi begin.” Hij vertelt dat dit niet het enige Gorinchemse duurzame initiatief is. Zo verschijnen op het bedrijventerrein Groote Haar drie windmolens. “We hebben als gemeenteraad de ambitie om in 2035 voor 50% energieneutraal te zijn”, aldus Rijsdijk.
Woning volledig automatiseren
De Rijksoverheid subsidieert dit project, dat wordt getrokken door Stedin in samenwerking met Heijmans, KPN en ABB. Heijmans heeft de nieuwbouwwijk Hoog Dalem gebouwd en is partner om te leren hoe zij duurzame energiesystemen in toekomstige woningbouw kan toepassen. KPN ontwikkelt de app, die klanten gebruiken voor inzicht en plannen van het energieverbruik. ABB heeft de batterijen geleverd en doet praktijkervaring op met opslagsystemen in combinatie met domotica. “Dit is voor ons een enorm interessant project”, legt Peter Van Den Heede van ABB uit. “Voor ons is dit een volgende stap om uiteindelijk een woning volledig te automatiseren.”
Foto boven: 50 huishoudens in de Gorinchemse wijk Hoog Dalem hebben/krijgen zonnepanelen. (Fotografie: Stedin Frank Hanswijk)