Just use it!

Auteur: Willem Adriaanssen

In het kantoor van 2020 komt de nadruk te liggen op geleverde prestaties in plaats van op vaste prijzen van huurcontracten. Circulaire serviceconcepten worden steeds populairder: gebruikers leasen producten gedurende de volledige levenscyclus, waarbij de producent als eigenaar verantwoordelijk blijft voor de prestaties en het onderhoud. Een verschuiving dus van bezit naar gebruik.

Het serviceconcept is niet nieuw: voor apparatuur als kopieermachines is het al jaren gebruikelijk. Organisaties schaffen deze apparaten niet meer aan, maar huren ze van leveranciers en sluiten daarbij meteen een prestatiecontract af. Praktisch en financieel aantrekkelijk: de gebruiker betaalt alleen het gebruik en storingen worden voorkomen dan wel snel opgelost. In het kantoor van 2020 gaat dit concept verder dan alleen de kopieermachine. Ook de kantoorinrichting, de verlichting, de vloerafwerking en zelfs de binnenwanden worden dan volgens de circulaire principes uitgevoerd en geleased.

Prestatieverhogende werkomgeving

Deze ontwikkeling sluit naadloos aan bij de wens van organisaties om niet meer met langjarige huurcontracten vast te zitten aan een gebouw. Het circulaire serviceconcept biedt de gewenste flexibiliteit in de vorm van (kortlopende) huurcontracten, waardoor een gebruiker van een kantoor snel kan anticiperen op zijn omgeving en op veranderende marktomstandigheden.

Deze gebruiker betaalt voor goed geoutilleerde werkplekken met vooraf vastgestelde prestaties. Daarbij kan hij in steeds meer gevallen uit innovatieve apparatuur en materialen kiezen. Zo is het mogelijk om prestatieverhogende verlichting in kantoren aan te laten brengen. De producent blijft de eigenaar van de armaturen, de gebruiker least deze en profiteert daarbij van een innovatieve verlichting die effectief is voor zijn werkprocessen. Vergelijkbare ontwikkelingen die de werkomgeving verbeteren en daarmee prestatieverhogend werken, zijn er al op allerlei gebieden: temperatuur, akoestiek en luchtkwaliteit.

Cradle-to-cradleproducten en -materialen

De afgelopen jaren ontstond bij het realiseren van gebouwen steeds meer bewustwording op gebieden als het belang van binnenklimaat, energieverbruik en duurzame materialen. Het circulaire serviceconcept biedt hier een logisch vervolg op. Doordat de grondstoffenschaarste toeneemt, wordt hergebruik van producten ook vanuit economisch oogpunt steeds belangrijker.

Cradle-to-cradle (C2C)-producten zijn economisch voordeliger door de restwaarde van het product direct te vertalen in een duurzame businesscase. Omdat de vraag naar C2C-producten toeneemt, neemt ook het aanbod de komende jaren toe. Er komt zelfs een moment dat een gebruiker in de toekomst moet uitleggen – maatschappelijke verantwoording – waarom hij niet voor een C2C-product heeft gekozen, omdat er wantrouwen ontstaat over de producten zonder een dergelijk keurmerk.

Daarnaast is het echter een grote opgave om bestaande materialen direct te hergebruiken in een nieuwe omgeving. Dit vraagt nog om een transitie in een sector, die nu nog sterk gefocust is op toepassing van nieuwe materialen die eenvoudig vanuit de catalogus te bestellen zijn, voorzien van alle benodigde kwaliteitskeurmerken en garanties.

Bestaande kantoren

Het is te verwachten dat het circulair serviceconcept de komende jaren, vanwege het kantooroverschot, vooral wordt toegepast bij het moderniseren van bestaande kantoorgebouwen. Het is namelijk heel  goed mogelijk om een traditioneel gesloten cellenkantoor om te toveren tot transparante en inspirerende werkplekken met uitstekende voorzieningen. In de praktijk worden al veel bestaande kantoren getransformeerd tot nieuwe werkplekconcepten en voorzien van nieuwe inbouwpakketten en dienstverlening. De omslag echter naar het toepassen van circulaire serviceconcepten moet echter nog worden gemaakt. Een omslag waarbij gebruikers volledig worden ontzorgd: they just use it!