Circulair bouwen en de natuur voor inspiratie

Auteur: Roel Nozeman

De bouw is in ontwikkeling. We kijken en leren van de auto-industrie en scheepsbouw: efficiënter bouwen met minder faalkosten, een gestroomlijnd proces, modulair, snelle afbouw op lokatie, NOM-woningen... mooie ontwikkelingen!

Ook zie ik dat er in de bouwsector veel aandacht is voor de circulaire economie en circulair bouwen. Wat hier precies mee wordt bedoeld? MVO Nederland schrijft: ‘De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren.’

Het circulaire materiaal bij uitstek
Reeds gebruikte materialen als hout, beton, aluminium, staal of composiet worden in de circulaire economie dus opnieuw hoogwaardig toegepast. Dit zijn goede en noodzakelijke initiatieven waarmee we van een lineaire naar een circulaire wereld gaan. Duurzaam hout is van al deze materialen het circulaire materiaal bij uitstek. Hout kan na de initiële toepassing goed worden hergebruikt (een mooi voorbeeld is het gemeentehuis Brummen van BAM en Rau) en daarnaast groeit er in een duurzaam beheerd bos weer een nieuwe boom die CO2 opneemt tijdens de groei. De natuur geeft ons hier dus zomaar een low tech oplossing: zowel in het gebruikte hout in het gebouw als in het bos ligt CO2 opgeslagen. Hoe mooi is dat!

Milieu-impact
Wat ik mis in het circulaire denken en doen is de aandacht voor de milieu-impact (o.a. CO2-uitstoot / energieverbruik) bij het weer geschikt maken van bouwmaterialen (bijvoorbeeld beton of aluminium) voor een tweede leven. Waarom wordt deze milieu-impact niet gezien? Na COP21 is evident dat de CO2-uitstoot zo snel mogelijk drastisch omlaag moet.

Hoogbouw in hout
In de Verenigde Staten heeft de overheid het belang van bouwen met hout onderkend. Zo organiseert zij al een aantal jaar de Tall Wood Competition (competitie voor hoogbouw in hout). De winnaars gingen er dit jaar vandoor met 3 miljoen dollar voor nieuwe projecten. In Singapore wordt de Bamboo Skycraper competition georganiseerd. Ook in andere landen komen hoogbouw-in-hout-projecten van de grond. Een veel groter houtaandeel in gebouwen kan dus gewoon! Maar dan moet wel iedereen het willen: niet alleen de architect, maar ook de opdrachtgever, de overheid(regelgeving), het bouwbedrijf en de leverancier van materialen. En ook de gebruiker, maar deze is gelukkig vaak al enthousiast over het gebruik van natuurlijke materialen.

Kijk eens voor inspiratie naar deze TED-talk: ‘Why we should build wooden skyscrapers’ van de Canadese architect Michael Green en stap ook in als astronaut op ruimteschip aarde.’

Auteur Roel Nozeman werkt ibj FSC Nederland.