Stappenplan verduurzaming gebouwde omgeving

Auteur: Robert Koolen

Wanneer ik kijk naar de huidige aanpak van de verduurzaming door de politiek zie ik vooral een focus op de nieuwbouwopgave van woningen. Het is goed dat van alle woningen die we nog toevoegen een ambitieniveau vragen dat toekomstbestendig is en met de BENG-eisen is dat ook prima geregeld.

In een reeks blogs geven Duurzaam Gebouwd-experts hun visie op het thema Duurzame Energie, om dit onder de aandacht te brengen bij de aanstaande kabinetsformatie. Tot 15 maart gaan de experts in op de status quo rondom dit onderwerp en geven ze advies aan de nieuwe kabinetsleden.

Maar op een aantal andere politiek of technologisch moeilijkere dossiers wordt veel minder hard doorgepakt. Bijvoorbeeld het particulier woningbezit, mobiliteit of de industrie, samen goed voor circa 2/3 van het energieverbruik in Nederland.

Als ik me focus op de gebouwde omgeving dan zie ik een stappenplan voor me waarbij we impact moeten proberen te creëren door in te zetten op grotere groepen woningen en gebouwen. In het volgende stappenplan worden de belangrijkste aangrijpingspunten en maatregelen weergegeven

• Stadsverwarming

Verduurzaam de bronnen van alle stadsverwarmingsinitiatieven om daarmee grote groepen woningen ineens te verduurzamen.  Let echter wel op dat het een echt duurzame bron – uit water, licht of lucht - betreft. Op de langere termijn is afval verbranden geen optie.

• Energiemix

Zet zwaar in op versnelling van de verduurzaming van de energiemix in Nederland voor de basale elektriciteitsbehoefte. Daarmee worden alle woningen die op warmtepompen draaien en voor een groot deel nog gebruik maken van het reguliere net allemaal duurzamer.

• Isolatie

Ga bij alle woningen voor 1990 aan de slag met isolatie. Daarmee zijn bij deze type woningen de grootste en economisch meest efficiënte slagen te maken. Bovendien zijn deze woningen zonder isolatie niet geschikt voor alternatieve (lage temperatuur) warmtebronnen.

• Blokverwarming

Nederland kent nog vele appartementenblokken met een gezamenlijke CV-ketel. Door deze te vervangen door bijvoorbeeld een WKO-installatie of pelletkachel kunnen hele blokken verduurzaamd worden.

• Collectivering

Organiseer voor particulieren de collectivering van het energiesysteem door meerdere woningen op één systeem aan te sluiten. Met name bij de renovatie van appartementen kan dat, maar ook bij rijtjeswoningen zijn hier mogelijkheden.  Zorg dan natuurlijk wel voor een duurzame bron (biomassa of warmtepomp).

• Stimuleren

Geef duurzame woningen ruim baan door ze financieel te stimuleren en dit te financieren uit “boetes” voor achterblijvers. Dit kan door een hogere hypotheek toe te staan of een lagere overdrachtsbelasting bij verkoop te rekenen. Beboet ook de objecten die achterblijven in de verduurzaming zoals bij de vergunningafgifte van kantoren al gebeurt (labels) of verplicht partijen te investeren in maatregelen.

• Materialen

Neem de indirecte uitstoot van CO₂ mee door materiaalberekeningen onderdeel te maken zowel renovatie als nieuwbouwopgaven en door hier strengere normen voor te ontwikkelen en te handhaven.

Deze aanpak is een mix van investeringen en sociale innovatie, maar zeker ook fiscale maatregelen en slimme marketing. Alleen als we met alle partijen alle registers open trekken levert dit de benodigde impact op voor de gebouwde omgeving.