Echt duurzaam bouwen: het kan voortaan eenvoudig beter

Auteur: John Mak

In zijn blog over het volwassen worden van de EPN noemt Hans Korbee de relatie met het materiaalgebruik als één van de wenselijke verbeteringen. Het goede nieuws is dat de kennis en hulpmiddelen sinds kort beschikbaar zijnen dit verbeterpunt is opgelost. Het kan voortaan beter, door te vergelijken op milieueffecten van energie- èn materiaalgebruik. EPG + MPG = DPG, moeilijker is het niet. Nodig is het wel, de oogkleppen (BENG, NOM, NZEB, EPV ….) moeten af. Wat constateringen en gedachten op een rijtje, zo vlak voor de zomer.

De aandacht voor energiebewust bouwen is er al ruim 40 jaar. Een paar jaar na het rapport van de Club van Rome begon ik in Delft met Bouwkunde studeren en daar leerden we detailleren met een spouw met 5 cm isolatie. De introductie van de energieprestatienormering heeft een groot effect gehad. De aandacht voor energie zit bij iedereen tussen de oren, het is vanzelfsprekend. Met de BENG-eisen zetten we weer een stap verder.

De aandacht voor materiaalgebruik is ongeveer 30 jaar geleden op de agenda gekomen, met de discussie over tropisch hardhout als aanleiding. Anders dan bij energie is de aandacht voor dit onderwerp een verhaal van pieken en dalen. Ondanks de verplichting van een milieuberekening voor het materiaalgebruik van nieuwe woningen en kantoren bij de bouwaanvraag (MPG), krijgt het onderwerp de laatste jaren te weinig aandacht.

Iedereen die serieus met duurzaam bouwen bezig is weet dat energie en materialen communicerende vaten zijn. Verdergaande energiebesparing betekent meer isolatie en/of meer installaties en dus meer milieubelasting door materiaalgebruik. Is dat wel goed voor het milieu? Het GPR-plaatje toont dit dilemma voor een energieleverende woning die ook op gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde voorbeeldig scoort. 

Is dit resultaat wel of niet goed?

Oplossing: DPG toont milieueffecten energie- én materiaalgebruik in dezelfde eenheid

In de praktijk zien we dat gemeenten bij nieuwbouw vragen om een GPR-score van minimaal een 7 op ieder thema. Ik ken geen energieleverende woning die hieraan voldoet. Gemeenten die dogmatisch toetsen op regels keuren zo’n energieleverende woning af. Ontwikkelaars laten dan de zonnepanelen maar weg uit de berekening van de MPG, terwijl ze wel voor de EPG meetellen. Van twee kanten worden twijfelachtige keuzes gemaakt, omdat het antwoord op de vraag of het wel of niet goed is voor het milieu onbeantwoord blijft.   

Om iedereen te helpen het antwoord op deze vraag te vinden ontwikkelde W/E  met een breed consortium de methode van Duurzaamheid Prestatie Gebouwen (DPG). De DPG methode toont milieueffecten van energie- en materiaalgebruik in dezelfde eenheid. Zo komt de totale milieubelasting van een gebouw over zijn gehele levensduur in beeld. En is een goede afweging tussen opties voor optimalisatie van een ontwerp of verduurzaming van een gebouw binnen handbereik.

Moeilijke materie makkelijk maken, dat is het motto van W/E. Deze zomer werken we aan het inbouwen van DPG in GPR Gebouw. De gebruiker krijgt met de DPG indicator handvatten om een optimaal duurzaam resultaat te bereiken, met inzicht in de samenhang tussen energie en materialen. En dat zonder extra inspanning, want we maken gebruik van de invoer die toch al nodig is voor EPG en MPG.

Duurzaam in de oorspronkelijke betekenis

“Niet bouwen is het meest duurzaam”. Dat hoor ik mensen geregeld zeggen en is natuurlijk flauwekul. Het doel van bouwen en verbouwen is niet minder energie en materialen gebruiken. Het gaat om het huisvesten van mensen voor wonen, werken, samenzijn, etc. Een gebouw is duurzaam als het doet waar het voor is gemaakt, en in de toekomst aanpasbaar is aan veranderende eisen en wensen. En het blijkt duurzaam, in de oorspronkelijke betekenis van het woord, als mensen er graag zijn, het met plezier gebruiken en het nooit meer kwijt willen. Vanzelfsprekend is het een gebouw dat goede randvoorwaarden biedt voor een goede gezondheid van de gebruikers.

Daarom is er meer nodig dan aandacht voor energie. En er is meer dan nieuwbouw. Misschien wel omdat het moet, en zeker omdat het eenvoudig kan! Welke aanbieder van een nul-op-de-meter concept gaat bijvoorbeeld de uitdaging aan zich de duurzaamheidsmaat met de DPG te laten nemen? Aanmelden kan bij mij.