Power to the people

Auteur: Jan-Maarten Elias

Verslaafd aan olie! Met 100 miljoen olievaten per dag slurpen we al jaren de aarde leeg. In Nederland hebben we alleen al zo’n 1 miljoen vaten per dag nodig. Met 158 liter per vat, consumeert een gemiddelde Nederlander zo’n 10 liter per dag of 23 olievaten per jaar. En dan is ons hoge gasverbruik nog niet eens meegenomen! Hoe komen we van deze verslaving af? Door vooral particulieren de ruimte te bieden om zelf iets te kunnen doen.

Het vormgeven van de energietransitie is daarom extreem urgent en een zaak voor iedereen. De noodzaak is bekend, de wil is er. Nu de uitvoering nog. Peter F. Drucker zei het al: ‘The commitment is in the execution.’ Goede maar nog kleinschalige initiatieven hebben het aandeel duurzame energie in 2015 verhoogd tot 5,8%. De nieuwe windmolenparken op de Noordzee zullen stappen zetten richting de 14% in 2020. Dit zijn trajecten die door de overheid goed te organiseren zijn. Maar hoe krijgen we alle stakeholders zover om tot de energietransitie te bewegen?

Meer dan 500 energiecoöperaties

Er is op dit moment een grote beweging gaande in de particuliere sector. Vele burgerinitiatieven zijn ontstaan om gezamenlijk een stap te maken naar duurzame energie. Intussen zijn er al meer dan 500 energiecoöperaties, op straat-, wijk- of zelfs dorp- of stadniveau. Particulieren die het streven hebben om concrete stappen te zetten voor verdere CO₂-reductie. Die elkaar hebben ontmoet en met elkaar in gesprek zijn gekomen. Die hierdoor nieuwe contacten en vriendschappen hebben ontwikkeld. En particulieren die veelal spaarcenten op de bank hebben staan die niets opleveren en waarvoor ze samen een duurzame belegging met impact zoeken. Een regering dient voorwaarden stellend te regeren. Met het creëren van wetgeving zal het mogelijk moeten zijn meer ruimte te creëren voor deze burgerinitiatieven om de energietransitie van onderop te versnellen.

Van EAN-code naar EAN-code

Een goed voorbeeld wat eenvoudig te organiseren is, is de mogelijkheid om voor een particulier, of zelfs een bedrijf, zonnepanelen te leggen op een willekeurige locatie in Nederland en de opgewekte elektriciteit te laten salderen met de eigen elektriciteitsrekening. Op dit moment lukt dat alleen met de Postcoderoos of via energiemakelaars zoals Vandebron. Terwijl een particulier dit zelf wil doen en locatieonafhankelijk, zonder tussenkomst van een derde partij. Elke locatie die een elektriciteitsaansluiting heeft, heeft een unieke EAN-code. Door een datakoppeling te maken tussen de EAN-code van de investeerder en de EAN-code waar de zonnepanelen liggen, is deze saldering mogelijk. Zo wil ik zelf graag meer bijdragen aan de energietransitie, maar heb geen geschikte ruimte op mijn dak om zonnepanelen te leggen. Via de nieuwe regeling kan ik straks zonnepanelen leggen op de bungalow van mijn moeder die 60 kilometer verder woont en hiermee mijn energierekening kan verlagen.

Kortom, door vanuit de nieuwe regering aandacht te geven aan de talrijke burgerinitiatieven en energiecoöperaties en ruimte te bieden aan nieuwe businessmodellen om de energietransitie van onderaf te versnellen, biedt dit letterlijk en figuurlijk ‘Power to the People’.

Lees ook de Elias' blog 'Energietransitie: van gasbel naar waterbel', een blog die meer dan twee jaar na dato wederom relevant is.