Kennis? Kennissen!

Auteur: Harm Valk

Vakantie, mooie tijd. Je ziet nieuwe plekken en doet nieuwe indrukken op, of hernieuwt het contact met plekken en mensen die je dierbaar zijn. In elk geval zie je de wereld om je heen met andere ogen dan tijdens de druk-druk-druk werkweken. Tijd om te reflecteren ook. Waar we mee bezig zijn en hoe we dat doen.

Wat mij en velen met mij bezig houdt is de energietransitie van de gebouwde omgeving. Deze zomer onderstreept de noodzaak van anders bouwen en renoveren nog maar eens. De jongste rapporten van de IPCC wijzen erop dat we er met alleen energietransitie niet zijn en we grondstoffengebruik en biodiversiteit er nadrukkelijk aan moeten koppelen. En dan heb ik het nog niet eens over alle sociaal-economische factoren die lokaal en mondiaal een rol spelen; kijk er de 17 duurzame doelen van de VN maar op na. Ondertussen dreigt het draagvlak af te kalven en lijkt wegkijken de meest toegepaste strategie, zelfs als je niet vervalt in de botte ontkenning van leiders en opiniemakers. Bizar, als je bedenkt welke kennis we hebben. Niet alleen over de uitdagingen, maar ook over de oplossingen. Als je er even over doordenkt lijkt het erop dat kennis helemaal het probleem niet is. Jelmer Mommers schetst in zijn boek ‘Hoe gaan we dit uitleggen’ een alternatief voor de huidige aanpak, gebaseerd op samenwerken. Met als wenkend perspectief niet ‘minder’, maar ‘beter’. Als je het nog niet gelezen hebt, doen!

Samenwerken dus; als de mierenhoop, de bijenzwerm of de kudde die we zijn. Waarin ook geen enkel individu het geheel overziet en geen enkele dier uitdagingen alleen oplost, maar waarin door samenwerking de meest wonderbaarlijke oplossingen worden gerealiseerd, tot natuurlijke airconditioning aan toe. Samenwerking is niet nieuw in onze bouw- en vastgoedsector. Maar meestal is dat nu gebaseerd op optimalisatie door alle betrokkenen op individueel of bedrijfsniveau. Als je inzoomt zie je dat we ons daarbij vaak wel druk maken over demarcatie van verantwoordelijkheden, maar te weinig over het waarom van de werkverdeling de optimalisatie van het totaal. Voor zo’n andere vorm van samenwerking is nodig dat je elkaar niet ziet als noodzakelijk kwaad, maar juist erkent als onderdeel van de oplossing. Daarvoor is nodig dat je weet hebt van hoe die partner zijn bijdrage kan verbeteren.     

Het gaat niet alleen om technische kennis

Het gaat dus niet alleen om technische kennis, het gaat er om dat je elkaar kent. Dat je verbinding kunt maken met anderen, met andere achtergronden en andere belangen. Opvallend vaak met een zelfde doel: de gebouwde omgeving, mooier, comfortabeler, duurzamer maken. Door van elkaar te weten welke mogelijkheden ieder heeft, met welke randvoorwaarden zij rekening moeten houden, welke kansen zij zien, krijg je zelf ook meer mogelijkheden. Geen enkele partij, geen enkele discipline is autonoom in zijn oplossingen voor de energietransitie in de gebouwde omgeving. We hebben elkaar nodig en we hebben kennis over elkaars vakgebied nodig.   

Mensen samenbrengen

Dit voorjaar zijn we als partners TVVL, Duurzaam Gebouwd en Nieman, en met kennis van o.a. Squarewise, gestart met de basiscursus ‘aardgasvrije gebouwde omgeving’. Kennis overbrengen; vanzelfsprekend past ons dat. Maar het gaat om meer. We brengen bewust mensen met een verschillende achtergrond samen en we behandelen een scala aan onderwerpen, van techniek tot proces en van beleid tot praktijk. Daarbij gaat er niet om de kennis over je eigen vakgebied te verdiepen, maar juist kennis te maken met inzichten en ervaringen uit andere disciplines die betrokken zijn bij de energietransitie en het realiseren van aardgasloze wijken. Het is dan ook fijn om terug te horen dat juist dat aspect hoog gewaardeerd wordt.

Het gaat er om dat we vakgebieden met elkaar verbinden, niet alleen de vakinhoud, maar juist ook de mensen. Want voor succes geldt, je hebt niet alleen kennis nodig, maar vooral ook kennissen.