Vechten voor het leven. Ons leven

Auteur: Onno Dwars

Onno Dwars won in 2019 de ABN AMRO Duurzame Top 50. Nu, achttien maanden later, blikt hij tijdens Building Holland 2020 terug op een bewogen tijd en roept hij op tot actie: "Stoppen met twijfelen en stoppen met halfslachtige besluiten. We moeten daadkracht tonen, juist nu." Speciaal voor dit moment schreef hij deze column.

Het kan verkeren. Maar liefst 18 maanden mocht ik de felbegeerde ‘Duurzame 50 ABN AMRO’ beker in bezit hebben. Niet gebruikelijk. Normaliter krijgt na twaalf maanden mijn duurzame opvolger deze bijzondere prijs. Maar ja, 2020 is een bijzonder jaar gebleken. Voor iedereen. Voor mij en mijn gezin is het echt een achtbaan geweest. Een jaar waar ik hard met de neus op de feiten ben gedrukt. Een jaar waarin ik heb besloten dingen écht anders te gaan doen.

Het is nu eind oktober. Nog niet het geijkte moment om terug te blikken, maar ik doe het toch. Direct na het winnen van de D50 vertrok ik naar de Alpen, om met vrienden te gaan skiën. Ieder jaar weer genietend van de sneeuw, de kou en het prachtige berglandschap. Ik realiseer mij dat dit een voorrecht is. Niet alleen vanuit welvaart, maar zeker ook fijn om even weg te zijn uit het tijdsgewricht waarin we leven. Waarbij ik mijzelf erop betrap dat ik mijzelf afvraag hoe volhoudbaar deze pracht en praal is in al het geweld van de klimaatverandering.

Maar goed, terug naar mijn skitrip. Op de tweede dag zorgde een noodlottig ski-ongeval ervoor dat ik mijn knie op gecompliceerde wijze brak, met als gevolg dat ik mijn werk vanuit een rolstoel moest vervolgen. Het heeft me een jaar revalideren gekost. Knetterhard werken voordat ik alles weer normaal kon doen. Aangezien dit de tweede keer was dat ik mijn knie brak, heb ik besloten het lot niet meer te tarten en niet meer te gaan skiën. Met de verantwoordelijkheid die ik voel voor alles om mij heen vind ik dat ik dit risico niet nogmaals mag nemen. Op zo’n moment realiseer je je hoe afhankelijk je bent van je eigen lichaam en gezondheid. Achteraf kan ik zeggen, ik had geluk bij een ongeluk en ik ben blij dat ik nog kan lopen. 

Maar een knie breken bleek achteraf peanuts. Een jaar na de uitreiking in Amsterdam werd mijn vrouw getroffen door kanker. Nu, een half jaar later, zitten wij nog volop in de behandelingen en ervaar je van dichtbij hoe kwetsbaar wij zijn als mens. Geloof mij, het leven is een geschenk dat we moeten koesteren. In deze periode heb ik zelf ervaren dat bij het vechten voor het leven er een ongekende kracht ontstaat die geen grenzen kent. Gelukkig maar. De situatie nu is dat wij nog steeds aan het lot zijn overgegeven en er vanuit gaan dat het goed komt. Ons leven staat op dit moment echt op de kop. Inzichten en perspectieven krijgen hierdoor een andere dimensie. Koester wat je hebt en sta stil bij elk moment. Leef bewust. Echt.

Covid-19 is voor vele eenzelfde reis geworden. Het treft ons allemaal en maakt ons kwetsbaar op ongekende manier. Geen olie-, internet- of bankencrisis, maar een gezondheidscrisis, misschien wel een volhoudbaarheidscrisis. Met verwondering kijk ik naar besluiten die genomen (moeten) worden om miljarden in een korte tijd in de maatschappij te pompen. De lockdown bracht ons thuis. Bijvangst van het thuiswerken is dat files verleden tijd zijn en de CO2-uitstoot serieus wordt gereduceerd. De kracht en macht waarmee dit op mondiale schaal gebeurt, is ongekend. 90 miljard euro kan ineens worden vrijgespeeld in Nederland. Het laat wel zien dat wij als mensen veel samen kunnen bereiken als het écht moet. Nu is dan ook het moment dat we móeten acteren inzake de klimaatcrisis.

Ik kan me er zo boos om maken. Het is al vaker gezegd: wij zijn de generatie die dit probleem moet oplossen. Als we naar de klimaatcrisis kijken, is de tijd van het ‘minder slecht doen’ voorbij. Want zeg nou zelf, wanneer je jouw broertje of zusje om de dag in elkaar slaat, in plaats van iedere dag, maakt dat je nog niet een lief mens. Dat geldt ook voor de klimaatcrisis. Minder gasverbruik, minder vliegen, minder fossiel energieverbruik, minder vlees eten en minder bomen kappen is nog steeds niet duurzaam. Verre van zelfs. Wanneer ons leven en dat van onze kinderen ons écht iets waard is, moeten we stoppen. Ja. Echt stoppen. Stoppen met dingen doen die in het licht van een volhoudbare wereld niet meer kunnen. Dus zoals de CODE Rood op NPO in de covid-crisis afgelopen donderdag werd gemeld, moeten we op een gelijke wijze de klimaatveranderingen stoppen. Stoppen met vlees eten en stoppen met vliegen. Consuminderen wordt Consustoppen!

We moeten ook stoppen met twijfelen en stoppen met halfslachtige besluiten. We moeten daadkracht tonen, juist nu. Dit is gericht aan de overheid, maar zeker ook aan u. Want u kunt grote verschillen maken. U kunt impact maken. Verduurzaam uw eigen huis. Stop met vlees eten. Pak de fiets of wanneer u toch auto wilt rijden, rijd dan elektrisch. Maar ik doe ook een oproep aan de ondernemers onder u. Als directeur van een organisatie ligt er nog meer verantwoordelijkheid bij u. Faciliteer medewerkers in duurzame alternatieven. Doe alles wat nodig is om grote veranderingen waar te maken. Samen kunnen wij dit.

We leven in een tijd van de maakbare gezondheid. Wij kunnen onze verantwoordelijkheid nemen in een zorgeloos leven. Althans, dat lijkt zo, want ik heb persoonlijk ervaren dat het lot ons nog steeds hard kan treffen, maar het is wel een grote winst voor een meer duurzame wereld. Een wereld waarin wij weer in balans komen met de natuur en respect hebben al hetgeen ons maakt wie we zijn. Want wij kunnen niet zonder de natuur, de natuur wel zonder ons. Doe daar iets aan.

Als wij weer in balans kunnen komen met de natuur, zullen we worden beloond. We zullen gelukkiger en gezondere mensen worden. Er is nog niks verloren en er is nog een wereld te winnen!

Vanuit die gedachte wellicht leuk om te melden: weet u nog dat mijn zoon in zijn toespraak, uitgezonden tijdens de gala-avond in 2019, om statiegeldflessen heeft gevraagd? Met trots kan ik melden dat zijn oproep ertoe heeft geleid dat er onlangs een boom is geplant, dichtbij zijn eigen school. Laat dit u inspireren. Laten we vanaf vandaag elke dag draadkracht tonen en stoppen met minder slecht handelen. Want, en ik spreek uit eigen ervaring, het is het waard om voor het leven te knokken.