Multifunctionele en begroeide daken vormen een belangrijke randvoorwaarde om ambities rondom de energietransitie en circulariteit te behalen. Als het aan de Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA) ligt, krijgt ieder dak in ons kikkerlandje een update in toekomstbestendigheid. Er ligt inmiddels 400 miljoen vierkante meter plat dak klaar!
Om volledig energieneutraal én circulair te zijn moet er nog aardig wat gebeuren aan de vastgoedvoorraad. Hierbij moet de sector zich niet blindstaren op alleen de gevel- en de installatietechnieken, waar vaak wel de nadruk op ligt. “Ieder dak dat we renoveren of nieuw bouwen, moeten we inrichten met het oog op de toekomst”, vertelt directeur Erik Steegman van NDA. “Daarom moeten we inzetten op waterberging, waterbuffering, hergebruik van water en begroeide daken met andere duurzame bestemmingen.”
Tot dusver worden daken onvoldoende gekoppeld aan het klimaatvraagstuk. “25 jaar praten we al over de vergroening van daken, maar ik zie nog niet in ieder project een duurzaam dak verschijnen.” Dat moet volgens Steegman anders, temeer omdat een begroeide dak allerlei voordelen heeft. “Naast het verhogen van de levensduur van een dak en het waterbeheer is het een belangrijke katalysator om gezondheid in de gebouwde omgeving te verhogen: stof wordt opgevangen en met zuurstofproductie wordt de lucht gezuiverd.”
Erik Steegman, directeur van NDA
Urgentie voor waterbuffering
Een belangrijke driver voor gebouweigenaren om meer te doen met hun dak, schuilt in de toekomstplannen van Stowa en Rioned. “Zij geven aan dat er een groeiende urgentie is voor waterbuffering en dat daken daarvoor als onderdeel essentieel kunnen ingezet worden. Daardoor nemen ook steeds meer gemeenten het initiatief om ambities en zelfs eisen te stellen voor het waterbufferen op, en verduurzamen van platte daken. Dat is ook noodzakelijk, want zij kunnen zorgen voor proeftuinen die weer dak-innovaties en vernieuwing aanwakkeren.”
Ook woningcorporaties, semi-overheid en bedrijfsleven, met name in de sector ontwikkelaar en institutionele beleggers dienen de komende jaren hun strategie te veranderen en moeten het dak duurzamer gaan benutten, bijvoorbeeld om de opwekking van duurzame energie decentraal te kunnen gaan regelen. Zij krijgen ook de opgave om hechter met stakeholders van begroeide daken zoals de gemeente, provincie, waterschap, verzekeraars en banken in de stedelijke omgeving samen te werken en te zoeken naar klimaat verbeterende oplossingen. Bij die opgave hoort ook het opnieuw inrichten van daken in het kader van de verhoging stedelijke biodiversiteit, klimaatadaptatie en het toekomstbestendiger maken hiervan.”
Overtuigen met unieke beleving
Een belangrijke drempel is nog het overtuigen van de gebruiker van een kantoor, schoolgebouw, ziekenhuis of ander gebouw. “Die ziet misschien niet de voordelen van het vergroenen van het dak, omdat ze niet direct voor hem zichtbaar zijn. Daarom is beleving een sleutelwoord: als we ervoor zorgen dat een bewoner of gebruiker rond kan wandelen in een daktuin en veel groen ziet, zorgt dat voor de nodige bewustwording.” Het overtuigen en veranderen van de mindset van bewoners kan resulteren in een meervoudige winst. “Naast de eerder genoemde voordelen op de vlakken duurzaamheid en gezondheid merk je dat panden zoals bestaande kantoorgebouwen en appartementen met begroeide multifunctionele daken veel sneller verkopen of worden verhuurd.”
Dak als dienst
Nog een focuspunt is de circulaire economie. “Nederlandse dakdekkers moeten zich richten op het terugbrengen van materialen in de keten en samen met de producent zoeken naar de realisatie en inzet van circulaire producten. In de crisis werd vooral gestuurd op de laagste prijs. Nu staan we voor het vraagstuk hoe we voor materiaal op het gebied van het thema duurzame waterdichting kunnen kiezen voor meer circulariteit.” Ook een product als het beheer en onderhoud binnen de afdeling Dakbehoud Nederland, ingezet als duurzame service constructie krijgt de nodige aandacht. “In deze sector zien we al langer de initiatieven op het gebied van verlichting of verticale mobiliteit als een nieuwe trend van service. En daar gaan wij binnen RGS (resultaat gericht samenwerken) naar toe: middels prestatie eisen samen de waterdichting inclusief duurzame levensduur regelen, het dak beheer en onderhoud inzetten als circulaire dienst. Een uitdaging voor de komende tijd is dan ook het bezielen van de traditionele dakbedekker om aan de slag te gaan met die circulariteit.”