Een kersvers concept van zes gevestigde partijen vult opgaves in rondom energie, gezondheid en comfort. House Energy Optimum (HEO) werd tijdens Building Holland 2019 geïntroduceerd. Het concept belooft een kortere doorlooptijd van woningbouwprojecten, lagere ontwerp- en bouwkosten en een verzekerde energieprestatiegarantie.
Een van de belangrijkste wensen van corporaties, ontwikkelende aannemers en projectontwikkelaars is een integrale aanpak voor energiezuinige nieuwbouwwoningen. “In de markt zien we een duidelijke zoektocht van opdrachtgevers naar een allesomvattende oplossing om in één klap toekomstbestendige woningen neer te zetten”, vertelt Jourdain Martens van Develop inc. “Daarom zijn wij met zes marktpartijen aan de slag gegaan om deze oplossing daadwerkelijk aan te bieden.”
Uitgangspunt was het vinden van het optimum tussen bouwkundige en installatietechnische maatregelen. Daardoor worden energieprestatie, comfort en een gezond binnenklimaat geborgd. De zes HEO-partners zijn stuk voor stuk gevestigde namen in de markt. Zo werken Kingspan Insulation en Kingspan Unidek mee, evenals Duco, ATAG Verwarming, Jaga en Ubbink. “Bij de selectie van de partijen ging het vooral om het samenspel van de diverse elementen. De verschillende oplossingen moeten goed op elkaar inspelen en samenwerken op drie vlakken: energie, gezondheid en comfort.”
Kostenbeheersing door integrale benadering
Bij de bouw van zeer energiezuinige woningen vormt de kostenpost nog vaak een belangrijke drempel. “Ook wij zien dat de kosten van nieuwbouwprojecten momenteel de pan uitrijzen. Meestal wordt de verplichting om aardgasloos te bouwen als boosdoener aangewezen. Dit is slechts ten dele waar.” Martens wijst vooral op de toegenomen complexiteit en als gevolg daarvan de kostenstijging van het ontwerp- en bouwproces. “Hoe energiezuiniger de woning, hoe meer technieken er aan te pas komen en hoe complexer het proces wordt voor ontwikkelaars, architecten, adviseurs en bouwers. Energiezuinige installaties komen alleen tot hun recht in een goed ontworpen en gebouwde woning met een hoogwaardige buitenschil. Dit moet je integraal bekijken. In de praktijk zien we juist een gesegmenteerd proces. Woningen worden meermaals herontworpen. Hierdoor nemen de kosten toe en zijn de prestaties vaak slechter dan beoogt.”
Om de kosten te beheersen en de kwaliteit te waarborgen werkt HEO volgens het principe van pre-engineering. Hiermee is 85 procent van het technische voorwerk al verricht. De resterende 15 procent wordt projectspecifiek ingevuld op basis van de eisen en wensen van de opdrachtgever en de architect. Deze integrale benadering zorgt voor een betere ontwerp- en bouwkwaliteit en een proces dat sneller verloopt dan normaal. Het resultaat is een betere woning met verzekerbare prestatiegarantie en lagere ontwerp- en bouwkosten. Deze besparing kan oplopen tot meer dan 10 procent van de stichtingskosten.
Gezondheid en comfort
Ook vermijden de partijen dat de focus alleen op energie komt te liggen. “Doorgaans zien we dat het uitgangspunt bij woningbouw energie is. Daar hebben we landelijke en Europese doelstellingen op gesteld. Prima dat daar ambities op worden gestoeld. Maar vaak verliezen we comfort en gezondheid uit het oog. Daarom hebben we deze twee elementen ingebakken in het concept, zodat opdrachtgevers hier geen omkijken meer naar hebben.” Naast de gevoelsmatige comfortbeleving hebben de partijen ook gekeken naar het comfort van lage woonlasten “Tijdens de ontwikkeling hebben we ook Total Cost of Ownership ofwel Life Cycle Costs berekend. Hierdoor realiseren we een integrale oplossing die op het gebied van kwaliteit, kosten en baten goed in elkaar zit. Ook toekomstige projecten rekenen hierop door.”
HEO werd op Building Holland 2019 geïntroduceerd
Vrijheid en opschaalbaarheid
Vooralsnog richt HEO zich op grondgebonden nieuwbouwwoningen. “We zijn bij de pre-engineering uitgegaan van een voorbeeldwoning, zoals die vandaag de dag gebouwd wordt. De architect heeft zelf de vrijheid om een ontwerp te maken. Wij helpen de architect vervolgens om het HEO-concept in te passen en de prestaties te borgen.” Er zijn in totaal drie energieambities om uit te kiezen. “EPC 0,4, ofwel de huidige standaard, BENG, oftewel de standaard die we in 2020 aanhouden en Nul op de Meter, gereed voor de toekomst.” De thermische schil is in alle gevallen gelijk (Rc 5,0 voor de vloer, 6,5 voor de gevel en 8,0 voor het dak). Afhankelijk van de ambitie worden installaties toegevoegd. “Wanneer je als corporatie op dit moment met een bescheiden portemonnee werkt, is het belangrijk om op een later moment te kunnen upgraden zonder kostbare aanpassingen te verrichten. Doordat de schil gelijk is kan je op een later moment plug & play upgraden en op die manier je nieuwe ambities verwezenlijken. Voor de koper geldt hetzelfde.”
Prestatiegarantie
HEO is niet alleen op papier uitgewerkt. “Voor de lancering hebben we proefwoningen in het laboratorium van Jaga getest. Ook toekomstige projecten testen we voordat ze gebouwd worden. Dan weten we aan de hand van praktijksituaties hoe de woning reageert op diverse situaties.” Door vooraf uitvoerig te testen behoren risico’s tot het verleden en is het mogelijk om verzekerde prestatiegarantie af te geven. Bijvoorbeeld aan aannemers die nu bij sommige klussen met de handen in het haar zitten om de kwaliteit te borgen. “Door uitvoerig te testen, de ontwerp- en bouwkwaliteit te laten borgen door een onafhankelijk bureau en de energiestromen tijdens bewoning te monitoren, kan deze garantie worden afgeven. Daardoor geeft een aannemer met een gerust hart bij zijn opdrachtgever aan dat het project een succes en verzekerbaar is.”
Klaar voor de toekomst
De betrokken partijen buigen zich over toekomstige ontwikkelingen en projecten. “HEO kan worden ingepast in volledige systeembouw, maar ook in stapelbouw of gietbouw. Op dit moment zie je in toenemende mate dat casco’s industrieel worden vervaardigd. Het concept kan als maatpak in dergelijke bouwsystemen en bestaande concepten van aannemers worden ingepast. Daarover zijn al gesprekken gaande. Op dit moment zijn we zelfs betrokken bij een volledig circulair project in België. Ook daar blijkt HEO prima in te passen.” Of het concept ook ontwikkeld wordt voor de bestaande bouw: “Op dit moment is daar nog geen sprake van en richten we ons op de nieuwbouwsector. Dat kan natuurlijk veranderen, maar concrete plannen zijn er nog niet.”
Echte Energie-keurmerk
Het Echte Energie-keurmerk moet de werkelijke prestatie en het echte energieverbruik van een woning inzichtelijk maken voor de koper, ontwikkelaar en andere stakeholders. Aangezien HEO opgeleverd kan worden met een verzekerde energieprestatiegarantie, hebben de betrokken partijen de zekerheid dat de woning ook echt presteert zoals wordt overeengekomen. Het keurmerk (5-sterren + goud) is uitgereikt aan de HEO NOM-variant. Deze basiswoning heeft een netto warmtevraag van 14 kWh/m2 (