De pers kreeg woensdag 5 november het concept voorgeschoteld voor een multifunctioneel, duurzaam kantoorgebouw ontworpen voor de toekomst. Even de cijfers: GreenCalc 1000+, GPR 9,5, Triple P 9, Leed Platina, Breeam Outstanding en de EPC? Tja… die wordt om ieders gezondheid te garanderen terzijde geschoven.
Het sprookje begint bij Aad van Gelder van scheidend directeur Imtech. Van Gelder wilde iets “teruggeven aan de sector.” De dag van de presentatie neemt hij afscheid bij Imtech. Hij ziet het als een mooi afscheidscadeau. Van Gelder gooide een balletje op bij de PSI Bouwraad om een gebouw met daarin de hoogste technieken te realiseren. Enkele partijen sloten aan, maar met de komst van Thomas Rau van Rau Architects kwam de zaak pas echt in een stroomversnelling.
Dertig participanten waaronder de Rijksgebouwendienst, Ballast-Nedam, Arcadis, Aronsohn, Ecofys, DGMR, TNO, BNA, Onri, UNETO VNI en vele anderen omarmden het idee. De werkwijze voor dit project is uniek: de partners werken gedurende het hele ontwerp- en bouwproces integraal samen. Rau: “Op een gegeven moment werkten vijftig architecten aan het concept.”
Met als kopman ontwerper Thomas Rau is het concept van Green Office 22015 bij wijze van voorbeeld toegepast in Amersfoort. Maar dit concept kan worden toegepast op vele gebieden in Nederland die door infrastructuur worden doorkruist. Voor de duidelijkheid: Green Office 2015 is geen gebouw, maar een gebiedsontwikkeling.
Luchtrechten
Rau: “Wij zijn in staat om een gebied ter grootte van één vierkante kilometer zevenvoudig te activeren. Waar nu alleen spoor is, kan men straks wonen, werken, recreëren, parkeren, energie opwekken, van het park genieten en met de trein reizen.”
De gekozen situatie boven een spoor is exemplarisch voor heel veel steden, vertelt Rau. "Feitelijk is het een footprintloos gebouw. Het is verloren grond in een binnenstedelijke locatie. Erboven bouwen betekent dat je als voordeel hebt dat je vlakbij het openbaar vervoer zit en je hoeft niets te veranderen in de infrastructuur. Je moet het natuurlijk wel eens worden over wie de luchtrechten heeft.”
Broertje dood aan EPC
Met milieu indices heeft Rau niet veel op. “Het is vrij simpel. Als je de energie opwekt die nodig is om de materialen te maken dan ben je energieneutraal. Green Office 2015 scoort met GreenCalc 1000+, GPR 9,5, Triple P 9, Leed Platina en Breeam Outstanding. Maar dat is niet van belang. Economische en sociaal-maatschappelijke factoren zijn van even groot belang als milieutechnische. Het gaat er uiteindelijk om dat je een meerwaarde levert voor de eigen omgeving.”
Rau en de zijnen hebben ook bewust de EPC buiten beschouwing gelaten. “Er komen op een bepaald moment grenzen aan de isolatie. Hoe meer je isoleert, des te minder wordt het binnenklimaat. We sealen tegenwoordig de gebouwen af met als gevolg een slecht binnenklimaat. Je kunt een gebouw niet helemaal met folie in gaan wikkelen, er moet een wisselwerking tussen het binnen- en buitenklimaat zijn. Het kan dan betekenen dat je daardoor meer energie nodig hebt. Maar als je meer energie opwekt dan dat je nodig hebt, dan heb je helemaal geen EPC nodig.”
Technieken
Green Office 2015 is een energieleverend, milieuvriendelijke biotoop waarbij het scheppen van een gezonde omgeving voor gebruikers centraal staat. Het energieconcept kent drie lagen.
In eerste instantie wordt de energiebehoefte van het systeem zo laag mogelijk gehouden. Naast efficiënte isolatie wordt duurzaam gedrag gestimuleerd en door functiemenging worden de gebruikstijden van het gebied verlengd.
In de tweede laag wordt de aanwezige energie zo veel mogelijk binnen het systeem gehouden. De bewegingsenergie van gebruikers wordt opgevangen en rioolwater en oud papier worden door scheikundige processen omgezet in energie en vervolgens aan de energetische kringloop van het complex toegevoegd.
Alleen de dan nog ‘ontbrekende’ energie wordt in de derde laag van het concept op milieuvriendelijke manier opgewekt. Onder andere door middel van zonnecellen die in het gebouw geïntegreerd zijn en kleine, geluidsarme windturbines. Brandstofcellen zetten de overtollige energie middels elektrolyse om naar waterstof en transporteren de energie naar de omgeving.
Rau: “De omliggende woonwijken kunnen op die manier gebruikmaken van de energie die in Green Office 2015 wordt opgewekt. Het afval dat in Green Office 2015 wordt geproduceerd wordt omgezet naar biogas en weer aan de energiekringloop van het biotoop toegevoegd.”
Overheid
Rau kan het tot slot niet nalaten om een opmerking over de overheid te plaatsen. “We zijn veel verder dan de overheden durven te roepen. We voldoen aan de eisen van 2072! We worden in Nederland tegengehouden door een aantal lobbys. Die willen helemaal geen duurzame maatschappij. Maar ze zien niet dat je veel meer kunt verdienen als je alles ombouwt. Zoals het nu gaat, is een omslagpunt amper te realiseren.”
Waar het duurzaamheid betreft heeft Rau eigenlijk meer fiducie in totalitaire systemen. “In landen als China kunnen ze veel sneller schakelen dan in democratische systemen. Hier is alles stroperig.” Lachend: “Cramer heeft nu al moeite om de nota van 2020 te realiseren.”
Voor meer informatie: www.greenoffice2015.nl.
Gerard Vos