De bouw van de nieuwe bedrijfscampus voor de Lely Groep in Maassluis bevindt zich in een laatste stadium. Het complex bestaat uit een nieuw kantoor en een productiehal, samen 33.000 m2 groot. De Lely Groep heeft hoge ambities op het gebied van duurzaamheid en wil voor het kantoor BREEAM NL niveau Excellent behalen en voor de productiehal het hoogst haalbare duurzaamheidslabel: Outstanding. Voor een gebouw met industriefunctie is dit een primeur op het Europese vasteland. De oplevering staat gepland voor medio juli 2013.
Mascha de Mink van ontwerpend en directievoerend architectenbureau ConsortArchitects spreekt in een reeks interviews diverse partijen die bij het project betrokken zijn. plein06 is als landschapsarchitect en expert in waardevolle gebiedstransformatie al in het beginstadium van het project ingeschakeld om integraal onderdeel uit te maken van het ontwerpteam. Nu de buitenruimte van het complex in Maassluis daadwerkelijk aangelegd wordt, is het tijd voor een gesprek met Robbert-Jan van der Veen, directeur van plein06 en creatief ontwerper.
Als landschapsarchitect zal je niet met regelmaat van de klok opdrachten krijgen als deze; afkomstig van een opdrachtgever/eindgebruiker en met dergelijke hoge duurzame ambities. Klopt dat?
Inderdaad, wij werken doorgaans meer voor overheden en ontwikkelaars dan voor het industriële bedrijfsleven.
Hoe hebben jullie de opdracht aangepakt?
Wij werden door ConsortArchitects in 2011 al betrokken bij het project en hebben samen met hen een meerjarig masterplan gemaakt voor de toekomstige Lely Campus. Daarin hebben wij vooral gekeken naar de landschappelijke inpassing van de nieuwbouw in het bestaande gebied. Om te beginnen zijn wij het landschap en de historie van de Dijkpolder in Maassluis goed gaan analyseren en hebben wij de structuren in kaart gebracht.
Aan de hand van die gegevens is de ontwerpvisie ontwikkeld en uitgewerkt in een plan voor de landschappelijke inrichting van het terrein. Al in het eerste ontwerp hebben we een duidelijke verwijzing willen maken naar het authentieke boerenerf, omdat dit mooi past bij zowel de traditie van Lely als familiebedrijf met een agrarische doelgroep en het direct omliggende polderlandschap.
De verwijzing naar een traditioneel boerenerf contrasteert sterk met de omvang en uitstraling van de Lely Groep en de nieuwbouw. Heb je dat bewust gedaan?
Op een boerenerf loop je makkelijk binnen,omdat het een herkenbare indeling heeft voor veel mensen. Er staat vaak één herenboerderij centraal die je bereikt via een statige laan. Het terrein wordt omzoomd door lange rijen populieren en sloten. Omdat het complex van Lely zo groot is, heb ik er inderdaad voor gekozen om bepaalde elementen van het boerderij concept er bij te halen. Allereerst om het terrein laagdrempelig te maken. De opdrachtgever wenste namelijk een kwalitatieve buitenruimte voor haar personeel.
De omgeving moet dus voor medewerkers aantrekkelijk zijn. Daarnaast zijn de hal en de kantoordelen zo groot, dat we geprobeerd hebben een bepaalde menselijke maat terug te laten komen in de beleving van het complex. Het principe van het boerenerf hebben we geanalyseerd en gemoderniseerd. Maar de kernelementen, zoals de rijen met populieren, een statige laan, mooie boomgaard en water rondom het kavel zie je duidelijk terug.
Welke ontwerpmaatregelen hebben jullie speciaal genomen om te scoren op de BREEAM credit Landschap en Ecologie?
Het geheel aan buiteninrichting elementen met wandelpaden en groenvoorzieningen geeft al extra duurzame waarde aan het complex. plein06 heeft in samenwerking met Phillips en ConsortArchitects een smart-lighting concept uitgewerkt met speciale lichtmasten die passen bij het gebouw en de omgeving. De verlichting rondom de rondweg reageert op beweging en beschermt hiermee de ecologische waarde in de omgeving.
Echte credit-punten zullen worden gescoord op de aanleg van de natuurvriendelijke oevers. We hebben er een punt van gemaakt dat de nieuwbouw niet ten koste gaat van de bestaande ecologie, maar juist een impuls geeft aan de biodiversiteit. Dat zal onder andere teweeg gebracht worden door een verdiepte waterpartij die rondom is aangelegd. Dit is een mooie verblijfsplaats voor zoetwatervissen en, door de natuurlijke oevers met ruige begroeiing, tegelijkertijd een fijne broedplaats voor kleinere waterdieren en amfibieën.
Welke duurzame elementen zitten er verder in jullie ontwerp?
plein06 heeft onder andere gewerkt aan het ontwerp voor de helofytenfilterbakken. Dit is een bestaande techniek waarin rietplanten in het water worden toegepast, zodat deze met de wortels het water kunnen zuiveren. De helofytenfilterbakken die wij ontworpen hebben zijn functioneel én rechtlijnige design-elementen bovendien. De bakken worden in het water qua vorm en positie esthetisch uitgelijnd met een aantal gebouwdelen, daar is ook aan gedacht.
Andere duurzame aspecten die door ons zijn ingebracht, zijn bijvoorbeeld de veilige verkeersroutes op het terrein. Door duidelijke scheidingen, weinig oversteekplaatsen en de keuze van inrichting en materialisering is een overzichtelijke en logische logistiek ontstaan voor zowel autoverkeer, fietsers en voetgangers.
plein06 maakte ook het ontwerp van het groene parkeerdak park en een binnentuin. Hoe gaat dat eruit zien?
Het parkeerdek is zo’n 200 meter lang en 100 meter breed. Ook hier was het belangrijk de menselijke maat terug te brengen op dat gigantische dak van de productiehal. Meestal zie je dat alle ruimte benut wordt voor auto’s, maar bij Lely ligt dat anders. Er komen hoogwaardige buitenverblijfsuimten, zoals een terras, een sportveldje en een hele leuke wandel- c.q. zitzone. Die wordt uitgevoerd langs de dakranden met stoere brede groenbakken waarin wuivende siergrassen en vaste planten met verschillende bloeiperioden worden aangeplant. De bakken zijn decoratief, functioneel - de brede randen van de betonnen bakken zijn zitplaatsen- en ook duurzaam, want ze zijn voorzien van Optigroen.
Dit is een afwateringssysteem dat zelfregulerend is qua vochthuishouding. En natuurlijk is de begroeiing afgestemd op de seizoenen. Binnen in de productiehal wordt een ‘binnentuin’ aangelegd. Dat is een mooie bak van 7,5 x 9 meter, waarin speciaal geselecteerde bomen worden geplant. Deze binnentuin vormt als het ware een groene long te midden van alle hightech en industriële producten van de Lely Groep.
Het is al dik anderhalf jaar terug dat plein06 werkte aan het ontwerp. Jullie zien nu eindelijk de terreininrichting tot stand komen. Hoe kijk je terug op je werk?
Qua ontwerpwerk was het supergaaf om het landschap in symbiose te brengen met zowel het gebouw als het karakter van de opdrachtgever. De producten van Lely zijn innovatief, modern en technisch, maar het bedrijf zelf kent een heel open en toegankelijke cultuur. Dat wilden wij terug laten komen in het terrein en, ook als is de begroeiing nu nog klein en wat kaal, persoonlijk vind ik dat je nu al kunt zien dat we de maatvoering van het gebouw en de buitenruimte in compositie gebracht hebben.
Dit gevoel wordt versterkt door een zorgvuldige collectie aan contrasten: de oevers zijn ruig en weelderig, maar binnen de campus is het strak en symmetrisch. Ik ben blij dat ik kan zeggen dat het een duurzame, innovatieve, ruim opgezette en zeer prettige verblijfsomgeving is geworden!
Beelden door: plein06/ConsortArchitects
Deel 1 verscheen op 28 november 2012.
Deel 2 verscheen op 19 december 2012.
Deel 3 verscheen op 9 januari 2013.
Deel 4 verscheen op 30 januari 2013.
Deel 5 verscheen op 20 februari 2013.
Deel 6 verscheen op 20 maart 2013.
Deel 7 verscheen op 17 april 2013.
Deel 8 verscheen op 23 mei 2013.