Auteur: Tim van Dorsten
Komend weekend vindt in Amsterdam de opening van de nieuwe entree van het Van Gogh Museum plaats. Kenmerkend voor deze ingang is de transparantie, dankzij het vele glas. "Publieksgebouwen zoals musea dienen een open en toegankelijke uitstraling te hebben."
Ruim een jaar geleden kwam het Van Gogh Museum in het nieuws. Als eerste museum ter wereld beschikte het over de BREAAM-NL-certificering In-Use ‘Very Good’. "Bij die renovatie hebben we destijds rekening gehouden met deze nieuwe entree", vertelt zakelijk directeur Adriaan Dönszelmann. "De certificering geldt dan ook voor zowel het hoofdgebouw als de tentoonstellingsvleugel.”
Flexibel ingericht voor bijeenkomsten
Volgens Van Gogh Museum-directeur Alex Rüger benadrukt het glazen ontvangstgebied de ondergrondse verbinding tussen beide gebouwen. “De extra 800 m2 verbetert de bezoekersstroom en biedt meer ruimte voor een goede ontvangst. Hierdoor is dit nieuwe gebouw zo flexibel ingericht dat er meer mogelijkheden zijn voor het organiseren van grotere bijeenkomsten en ontvangsten.”
Het Van Gogh Museum: met links de tentoonstellingsvleugel, het nieuwe entreegebouw in het midden en rechts het hoofdgebouw.
De glazen entree is verschenen op de plek, waar in het verleden de vijver van de tentoonstellingsvleugel lag. Een creatie van de Japanse architect Kisho Kurokawa, maar mede door het Nederlandse klimaat werkte deze niet goed. “Gelukkig vond hij en zijn nazaten – hij is overleden – dat gebouwen niet voor de eeuwigheid gebouwd zijn”, vertelt Rüger. “Daarom heeft zijn kantoor voor de schets van dit nieuwe gebouw gezorgd. Architect Hans van Heeswijk heeft dit verder uitgevoerd.”
Glas als constructiemateriaal
De laatstgenoemde vindt dat publieksgebouwen, zoals musea, een open en toegankelijke uitstraling moeten hebben. “Mensen moeten direct weren waar ze naartoe moeten gaan. De logistieke mogelijkheden moeten meteen duidelijk zijn”, verklaart hij. "We hebben het maximale uit de mogelijkheden van glas gehaald om een tijdloos gebouw te realiseren. Ik heb namelijk een voorliefde voor glas. En inmiddels is dit ook als constructiemateriaal te gebruiken. Gezien de ligging zie ik deze nieuwe entree als het nieuwe hart van het Museumplein.”
Het glazen dak is voorzien van een coating om voor de weerkaatsing van het zonlicht te zorgen. Dit voorkomt dat het gebouw te veel opwarmt. "Hierbij hebben we geluk met de ligging", zegt Krüger. "Het meeste zonlicht komt hier 's ochtends vroeg en ’s middags na 16.00 uur binnen. Daarom hebben we geen extra klimatologische aanpassingen hoeven te doen."
Kassa's niet meer aan de straat
Het nieuwe entreegebouw, dat € 20 miljoen kost, betekent niet het einde van de bekende bezoekersrijen voor de ingang van het Van Gogh Museum. Ze heeft wel aan de veiligheid van de bezoekers gedacht: de kassa’s zijn niet meer aan de Paulus Potterstraat, maar op het Willem Sandbergplein – tussen het Stedelijk Museum en het Van Gogh Museum. “Weg van de trams en fietsers”, legt Rüger uit. “Daarnaast moedigen we mensen aan kaartjes online te kopen en met een Museumjaarkaart te komen. Dan hoeven ze niet meer in de rij te staan.” Overigens blijft de oude entree bestaan, maar enkel voor groepen.
Verhuizing hoofdkantoor naar duurzaam pand
Het Van Gogh Museum is overigens nog niet klaar. In het najaar van 2016 verhuist het hoofdkantoor van dit museum van de Stadhouderskade naar de Gabriël Metsustraat. Na een renovatie dient deze nieuwe huisvesting de certificering BREEAM-NL Excellent te halen. "We doen er dus een schepje bovenop", aldus Dönszelmann.
In het Duurzaam Gebouwd Magazine dat eind deze maand verschijnt, komt architect Hans van Heeswijk ook aan het woord in een artikel over musea.