Sinds het ontstaan van leven bestuurt het natuurlijke licht ons via onze hormoonhuishouding. De receptoren in onze ogen ontvangen licht vanuit de hemel, dat reikt van de horizon tot aan de hemelboog. Het vertelt ons wat te doen en wanneer.
Het koele, heldere ochtendlicht met veel blauw vertelt ons dat het tijd is om actief te worden, tijd om te jagen of voedsel te verzamelen. Laat in de middag wordt het licht roder en dat vertelt ons dat we ons voor moeten bereiden op de nacht.
Binnen, op het werk of op school, neemt kunstlicht de taak van het natuurlijke licht over. Al is het alleen maar om bij te kunnen lezen en/of werken. Inmiddels is echter bewezen dat ons lichaam op dezelfde wijze reageert op kunstlicht als op natuurlijk licht. Het beste effect bereik je door met kunstlicht een ‘indoor hemel’ te creëren. Dus licht op het plafond en de wanden, van de horizon tot aan de hemelboog. Want ons lichaam reageert op omgevingslicht, net als buiten. Zo zijn we geprogrammeerd om licht te absorberen.
Betekenis van omgevingslicht
Door vijf verschillende studies zijn we bij Fagerhult in staat om de betekenis van omgevingslicht voor welzijn, alertheid en prestaties wetenschappelijk te bepalen. Eén van de onderzoeken vond plaats op een basisschool in London. Met speekseltesten is het slaaphormoon melatonine en het stresshormoon cortisol gemeten. Het resultaat van deze studie is duidelijk: in ruimtes met meer omgevingslicht presteren we beter en zijn we alerter. De leerlingen in klaslokalen met veel omgevingslicht voelen zich beter. De hormoonspiegels onderstrepen dit en de kinderen in het onderzoek in Londen haalden betere cijfers. We hebben een kort filmpje over dit onderzoek gemaakt.
We hebben ook ontdekt dat ledlicht helderder is dan licht van fluorescentiebuizen. En dat heeft ons aan het denken gezet. Is het mogelijk om meer en beter licht te creëren en ook energie te besparen? Het antwoord was een volmondig ‘Ja!’. Naar aanleiding van het eerder genoemde onderzoek hebben we voor scholen een compleet nieuw verlichtingsconcept ontwikkeld. Met een hoge mate van omgevingslicht creëren we een hemel voor de klas. Op energiezuinige wijze. En naarmate de techniek zich verder ontwikkelt, zien we meer verlichtingsoplossingen die het daglicht nabootsen in lichtniveaus en kleurtemperaturen.
Minder slaap door blauw licht
Dus we weten dat verlichting mensen kan helpen meer alert en actief te worden. Dit heeft echter ook een keerzijde. Hoge lichtniveaus activeren ons, met name het grote aandeel blauw ledlicht. Het onderdrukt de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Niet zozeer de algemene verlichting, maar juist blauw licht van de tv, van computerschermen, smartphones, etc.
Wil je ’s nachts lekker slapen? Schakel dan minstens 1 à 2 uur van tevoren de tv uit. Lees een papieren boek en weer de smartphone van het nachtkastje. Het proberen waard, toch?
Auteur Cindy Hoetmer is marketingmanager bij verlichtingsconcern Fagerhult.