Welk wereldwijd logo past beter bij de Circulaire Economie dan die van de Olympische Spelen? Vijf ringen die symbool staan voor saamhorigheid. Voor een evenement waarin oorspronkelijk ‘meedoen’ belangrijker is dan winnen. En toch zijn die mooie Olympische Spelen ver af komen te staan van hoe Pierre de Coubertin, de grondlegger van de moderne Olympische Spelen, het ooit bedoeld had.
Foto bron: Vag Sfak (2014).
Het feestje wordt steeds groter, steeds duurder... tijdens de Spelen is de positieve impact in veel gevallen beperkt tot een klein aantal bottom-up initiatieven. En naderhand sieren de karkassen van de voormalige architectonische hoogstandjes de stad. Toen het Internationaal Olympisch Comité in 1994 een partnership sloot met VN-Milieuprogramma UNEP, was zij een van de eerste internationale organisaties die zich openlijk committeerde aan de duurzaamheidsagenda. Deze goede bedoelingen zijn nogmaals bevestigd in 2014 met het publiceren van Agenda2020 waarin veertig aanbevelingen voor het moderniseren van de Olympische werden gedeeld met de wereld.
Meer glorie aan snel
Er is alleen een grote uitdaging: er wordt meer glans en glorie gegeven aan kort, snel en groots dan aan lang, duurzaam en bewust. Dit zit zo diepgeworteld in de Olympische beweging dat iedereen de naam Usain Bolt kent, maar een enkeling herkenning ervaart bij de naam Eliud Kipchoge (de winnaar van van de Olympische marathon in Rio). En een sprinter transformeren naar een marathonrenner: dat is een bijna onmogelijke uitdaging. En tegelijkertijd wel iets waar de maatschappij naar verlangt. Steden trekken zich massaal terug uit bids. Doping en omkoping zijn de laatste jaren onlosmakelijk verbonden geraakt met de vijf Olympische ringen die eerst stonden voor vriendschappelijke competitie.
Mondiaal podium voor circulaire economie
Oké, genoeg met het negatieve… Ik geloof dat het anders kan, en anders moet. Als oud-topsporter (nee, niet op dát niveau!) ben ik een in de 2 jaar flink televisieverslaafd. Ik ben fan. Ik wil dat de Olympische Spelen blijven. Sterker nog, ik geloof dat de Olympische Spelen een mondiaal podium bieden voor de Circulaire Economie. Want zien is geloven, en de Olympische stadions bieden een prachtige en tastbare inspiratiebron voor velen, wanneer goed aangepakt! Hier in Nederland hebben we prachtige circulaire icoonprojecten, die laten zien dat je wel degelijk een gebouw kunt maken met ‘afval’ (Alliander in Duiven), dat een gebouw demontabel kan zijn (gemeentehuis Brummen), dat een gebouw een positieve impact kan bieden aan een stad (Gemeentehuis Venlo). Zelfs op Papendal hebben we sinds kort een judohal dat de principes van circulair bouwen mooi laat zien door haar tijdelijkheid.
Mondiale transitie via Olympisch podium?
Maar binnen onze kleine postzegel van Nederland kunnen we de mondiale transitie naar een Circulaire Economie niet versnellen. Daar hebben wij een groter podium voor nodig: een Olympisch podium wellicht? De Olympische Spelen heeft behoefte aan nieuwe maatschappelijke legitimiteit; maar laten we eerlijk zijn: duurzaamheid ook! Te vaak wordt duurzaamheid als iets sufs en stoffigs gezien… De geitenwollen sok. Het wijzende vingertje. Maar de Circulaire Economie biedt zoveel meer: een fris perspectief, een positieve emotie, ideeën vloeien rijkelijk - het wakkert innovatie aan! En laat dat nou precies zijn wat we nodig hebben!
We hoeven de Spelen in 2032 niet toegewezen te krijgen om alsnog een impact te hebben op hoe de Spelen georganiseerd worden. Laten we vanuit Nederland het goede voorbeeld geven! Doe je mee?
*Stichting Olympact heeft als missie het op positieve wijze verduurzamen van de Olympische Spelen. Vanuit Olympact worden verschillende activiteiten geïnitieerd. Zo werden de bezoekers van de Urban Sports Week in Amsterdam afgelopen week geprikkeld door een tentoonstelling waarin Olympact aan 25 kinderen van 11 had gevraagd hoe zij opnieuw een maatschappelijke functie zouden geven aan een verlaten Olympisch stadion. Maar ook is Olympact bezig met een concreet project richting Tokyo2020. Meer weten? Stuur dan een e-mail aan Cécile.
Auteur Cécile van Oppen is mede-oprichter van adviesbureau Copper8. Foto bron: Vag Sfak (2014)