Digitalisering brengt enorm veel kansen met zich mee. Sneller werken, kosten besparen, meer waarde creëren voor de klant, verbeteren van producten en dienstverlening. We kunnen nog wel even doorgaan. De kern is dat we dankzij digitalisering efficiënter en effectiever kunnen ontwerpen, bouwen, beheren en onderhouden. Maar welke kansen liggen er dan en hoe speel je daar als organisatie optimaal op in? En hoe komt het toch dat de adoptie van digitalisering in onze sector relatief langzaam gaat?
1- Zet het bovenaan de agenda
De sector is geneigd om digitalisering op de lange baan te schuiven. Daarin zijn we niet uniek. Uit internationaal onderzoek van MIT Sloan Management Review en Deloitte in meer dan 25 bedrijfstakken blijkt dat bijna de helft van de respondenten aangeeft dat men te veel andere prioriteiten heeft. Het maakt niet uit of je het vandaag of morgen doet. En morgen wordt overmorgen en overmorgen wordt weer een dag later. Wil je er daarom in je organisatie iets mee, dan is het belangrijk urgentie te realiseren, waardoor het bovenaan de prioriteitenladder komt.
Wil je urgentie krijgen dan helpt het als er iets te verliezen is. En dat valt binnen de sector wel mee. Er zijn (nog) geen grote concurrenten in Nederland die digitalisering omarmt hebben. Maar de kans is aanwezig dat dat wel gaat komen. Immers Google houdt zich bezig met projectontwikkeling in Toronto en Amazon heeft vorige week een bouwer van prefabwoningen overgenomen. En laten we wel zijn. Het is ook niet zo dat er niets gebeurd in Nederland. Zo is Siemens al regelmatig te zien als hoofdaannemer en diverse bouwers investeren flink in digitalisatie.
De sector is geneigd om digitalisering op de lange baan te schuiven. Daarin zijn we niet uniek. Uit internationaal onderzoek van MIT Sloan Management Review en Deloitte in meer dan 25 bedrijfstakken blijkt dat bijna de helft van de respondenten aangeeft dat men te veel andere prioriteiten heeft. Het maakt niet uit of je het vandaag of morgen doet. En morgen wordt overmorgen en overmorgen wordt weer een dag later. Wil je er daarom in je organisatie iets mee, dan is het belangrijk urgentie te realiseren, waardoor het bovenaan de prioriteitenladder komt.
Wil je urgentie krijgen dan helpt het als er iets te verliezen is. En dat valt binnen de sector wel mee. Er zijn (nog) geen grote concurrenten in Nederland die digitalisering omarmt hebben. Maar de kans is aanwezig dat dat wel gaat komen. Immers Google houdt zich bezig met projectontwikkeling in Toronto en Amazon heeft vorige week een bouwer van prefabwoningen overgenomen. En laten we wel zijn. Het is ook niet zo dat er niets gebeurd in Nederland. Zo is Siemens al regelmatig te zien als hoofdaannemer en diverse bouwers investeren flink in digitalisatie.
2- Zorg voor een heldere visie
Om mensen in beweging te krijgen is het bovendien essentieel te laten zien hoe de organisatie de toekomst ziet. Dat betekent een lange termijnvisie voor de organisatie. Formuleer een inspirerend doel, stel mensen en middelen beschikbaar en creëer condities om die doelen te halen.
En algehele visie betekent ook dat een visie op digitalisering noodzakelijk is. Aan welke doelen kan digitalisering bijdragen? Wil je als organisatie een regisserende rol en ga je zelf ontwikkelen of kies je voor een volgende ondersteunende rol? Wat voor faciliteiten stel je er voor beschikbaar? Hoe kijk je naar samenwerking over de grenzen van de organisatie heen? Wat voor soort data heb je nodig om optimaal te werken? Welke data genereer je en welke data wil je dan wel en juist niet delen? Dat soort vragen maken onderdeel uit van de digitale strategie van je organisatie.
3- Kijk heel kritisch naar leiderschap
Wil je als organisatie digitalisering omarmen dan vraagt dat ook om ander leiderschap. Dit leiderschap is lang niet overal aanwezig. We spreken dan ook wel van een leiderschapskloof. Als organisatie en individu vraagt dat een kritische zelfreflectie of je wel het type leider hebt/bent dat nodig is. Sommige vaardigheden kun je ontwikkelen, maar soms is het beter een ander op de positie te zetten. Dat vraagt lef en durf.
Vooral organisaties die aan het begin staan van de digitale transitie hebben vaak een groot gat tussen het aanwezige leiderschap en het benodigde leiderschap om succesvol te zijn in het digitale tijdperk.
4- Leg verantwoordelijkheden laag in de organisatie
Van oudsher kenmerkt de sector zich door organisaties die hiërarchisch zijn. Beslissingen worden hoog in de organisatie genomen. En daar zitten vooral de 40+ (of zelfs 50+) met een technische opleiding. Terwijl juist de jongere generatie veel meer gewoon is met digitalisering aan de slag te gaan.
Volgens onderzoek ervaren medewerkers vooral een groot verschil in het tempo waarin veranderingen plaatsvinden. Dat ligt bij digitale organisaties veel hoger. Kun je dat aan? Het vraagt om een flexibele organisatie die minder hiërarchisch is dan we gewend zijn. Beslissingen moeten laag in de organisatie genomen kunnen worden als je in dat tempo mee wilt kunnen.
5- Zorg voor experimenteerruimte - fouten maken mag
Organisaties die effectiever willen concurreren in een digitale omgeving komen onherroepelijk voor verschillende uitdagingen te staan. De grootste uitdaging is het realiseren van experimenteerruimte. Waar sommige jonge bedrijven elke dag falen in hun inspanningen om hun doel te bereiken en daarin berusten en verder proberen, worstelen vooral gevestigde organisaties met een soort faalangst. Zij vinden het lastig om mensen zover te krijgen dat ze risico’s durven te nemen. Terwijl dat nou net de kern is. Proberen en leren.
Wat kan iedere organisatie er zelf aan doen?
- Zet in op het ontwikkelen van leiders en medewerkers maar vooral ook on the job en niet alleen in het klaslokaal.
- Experimenteer op zeer grote schaal. Moedig nieuwe ideeën aan en deel en test die op alle niveaus van de organisatie.
- Moedigen feedback en iteratie aan te om op nieuwe manieren te leren werken. Met andere woorden herhaal experimenten om verder te leren.
- Deel feedback over de successen maar zeker ook de mislukte experimenten om het leren van de organisatie te vergroten.
Met andere woorden: niet stoppen na het experiment, maar borduur er op door! Gewoon doen!
* De figuren komen uit onderzoeken uit 2017 en 2018 van MIT Sloan Management Review and Deloitte. Het rapport van 2018 is hier gratis (na registratie) te verkrijgen.