Emissieloze bouw

Auteur: Daan Bruggink

Het klinkt als een prachtige utopie. Geen stikstof, geen CO₂, geen fijnstof: dat moet een onmogelijk werkelijkheid zijn. Toch heeft het vaak te maken met kunnen en willen. Dat geldt ook voor de Wildopvang Avolare, 1.200 m², midden in Natura2000 gebied. Het was een kwestie van afpellen: wat  kunnen we wel, wat hoeft of willen we niet meer?

Of andersom natuurlijk... Laten we eerst naar de materialen kijken, daar begint immers alles mee. Bij het produceren van bouwmaterialen wordt veel stikstof en CO₂ uitgestoten. Denk aan betonindustrie (8% van de wereldwijde CO₂-uitstoot), chemische fabrieken, fabrikanten van isolatiematerialen en kunststoffen, staalfabrieken en -bewerkers, glasproducenten en metaalgieterijen. Dan beginnen we met het zo min mogelijk gebruik van die materialen. Dat willen we in een duurzaam gebouwde wereld zeker.

In plaats van het willen stenen stapelen in weer en wind, kunnen we dan beter hout in de montagehal schroeven en voorzien van isolatie, installaties en zelfs keukens. Gelukkig is hout licht in transport naar de bouwplaats en kunnen er veel meer gebouwdelen op één transport. We willen misschien veel graven, maar we kunnen door het hout een lichte fundering maken en minder graven. We kunnen onze dieselshovels, graafmachines en -kranen gebruiken, maar dat hoeft dan dus niet. Omschakelen naar elektrisch materieel bracht ongeveer 1,5% meerkosten met zich mee.

De onderaannemers willen graag allemaal in hun eigen busjes naar de bouwplaats, maar eigenlijk hoeven ze niet allemaal meer te komen, omdat er al veel in de montagehal is gedaan. Leveranciers willen ook graag per doosje schroeven komen, maar ook dat hoeft niet omdat de aannemer meer dan genoeg voorraad in één keer met een container heeft neergezet. Het gebouw wordt tenslotte energieleverend, dus daar hoeven en kunnen we het niet meer over hebben. Tenslotte gaan ook de dierenambulances elektrisch rijden. Die ideale wereld die niet bereikt kan worden, die onmogelijke werkelijkheid, die utopie… die valt dus toch wel onder ‘kunnen’. Als we maar echt willen.

Maar wacht, is het project werkelijk helemaal CO2-emissieloos? Dat transport, maar ook het materiaalgebruik van de installaties maken het immers niet volledig 'loos'. Dat is waar, maar we waren vergeten dat natuurlijke materialen als hout tijdens de groei CO2 opslaan en bovendien groeit het hout terug tijdens de gebruiksfase van het gebouw, dat maakt het geheel zelfs emissie-positief, als dat woord bestaat. Nou ja, laten we dat dan maar bijvangst noemen.

Daan Bruggink, ORGA architect en Duurzaam Gebouwd-expert

Deze editorial verscheen in Duurzaam Gebouwd Magazine #45, dat je gratis op DuurzaamGebouwd.nl kunt lezen.