Auteur: Gerrit Tenkink
De renovatie van het stadhuis in Woerden is in volle gang. Bij alle onderdelen van de renovatie, vanaf de sloop en de tijdelijke huisvesting tot en met herbouw, heeft de gemeente Woerden nadrukkelijk gekeken naar circulariteit, energiebesparing en materiaalgebruik. Ook had ze ruim aandacht voor Social Return of Investment.
Afgelopen februari startte LEK Sloopwerken met de sloopwerkzaamheden van het stadhuis en het Regionaal Historisch Centrum (RHC) in de Utrechtse stad. Na de bouwvak is de aannemer BAM Bouw en Techniek aan de slag gegaan met de bouwwerkzaamheden. En vanaf de zomer van 2018 beschikt Woerden over een stadhuis. Inclusief Regionaal Historisch Centrum met een speciale archiefbunker, die voldoet aan de hoogste duurzaamheidsambities.
Energielabel van G+ naar A++
Het toe nog 6 verdiepingen tellende stadhuis is tot op het casco gestript. Het gerenoveerde stadhuis beschikt over 4 verdiepingen, inclusief installaties en gaat van energielabel G+ naar A++. Dit is mede te danken aan de ledverlichting, zonnepanelen, WKO en energiezuinige (gasloze) installaties. Daarnaast halveert het bruto vloeroppervlak van 14.000 m2 naar 7.000 m2, met dank aan ‘Het Nieuwe Werken’. Totale kosten van sloop en renovatie: € 15 miljoen.
“Het gebouw is na oplevering nog niet energieneutraal, maar dit is in de toekomst wel relatief eenvoudig te realiseren”, vertelt teammanager Edward van den Elshout van de gemeente Woerden. “We hebben veel aandacht besteed aan het minimaliseren van de energiebehoefte. Zo is in het nieuwe ontwerp veel glas opgenomen. Dat betekent dat er dus sprake is van veel natuurlijk daglicht. We maken daarbij gebruik van een techniek met kassendoek om eventuele hitte van de zon tegen te gaan.” Ook bij het ontwerp en de inrichting van het nieuwe stadhuis heeft de gemeente gekeken naar de milieubelasting van materialen. Daarom is in het interieur veel hout en bamboe gebruikt.
Hoge duurzaamheidseisen bij nieuw stadhuis
Deze gemeente heeft grote duurzaamheidsambities: niet alleen stelde ze eisen aan het vernieuwde stadhuis, ook heeft ze voor de sloop een nadrukkelijke selectie gemaakt. Zo kwam de Woerdense onderneming LEK Sloopwerken het beste uit de aanbesteding. Dit bedrijf recyclede maar liefst 98% van de vrijkomende materialen. Zo worden de fundering, betonconstructie, de terreininrichting, de klinkers en de riolering hergebruikt. Datzelfde geldt voor de zonnepanelen, die op het dak lagen. Ook deze worden hergebruikt.
Ik ben ontzettend tevreden over het feit dat we onze hoge duurzaamheidsambitie kunnen realiseren. En dat we iets betekenen voor de lokale arbeidsmarkt.
Ivo ten Hagen, wethouder gemeente Woerden
LEK Sloopwerken werkte met lokale ondernemers binnen een straal van 25 kilometer van het stadhuis om de materialen te verwerken. Ook scoorde het sloopbedrijf hoog op gebied van Social Return On Investment (SROI). Het betrok mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij het project om zo werkervaring op te doen en gaf ze de mogelijkheid hun VCA-diploma te halen.
Ook bij de tijdelijke huisvesting hield de gemeente in hoge mate rekening met duurzaamheid en SROI. Op deze gebieden scoorden de uitvoerende partijen Bolton Bouw uit Zegveld en Kromwijk Elektro uit Woerden hoog.
Aannemer beoordeeld op duurzaam ondernemen
Inmiddels is BAM Bouw en Techniek uit Bunnik begonnen met de herbouw. Zoals SROI een rol speelde bij de sloop, zo nam het bedrijf dit facet ook mee in de aanbestedingsprocedure. “Niet alleen het gebouw moet duurzaam zijn, ook de aannemer hebben we beoordeeld op duurzaam ondernemen”, vertelt de Woerdense wethouder Ivo ten Hagen. “Zo scoorde BAM met een lage CO2-footprint, een slim vervoer- en toeleverplan en een ambitieus afvalrecyclingprogramma. Dit valt allemaal onder het keurmerk ‘Bewuste Bouwers’. Op SROI heeft BAM maximaal gescoord. Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, in samenwerking met Ferm Werk, zijn betrokken bij het project om werkervaring op te doen. Naast de SROI-arbeidsplaatsen start BAM tijdens de bouw ook met het concept ‘Leerling bouwplaats’. Dit betekent dat leerlingen op de bouwplaats met een werk- en leertraject opgeleid worden. Ik ben ontzettend tevreden over het feit dat we onze hoge duurzaamheidsambitie kunnen realiseren. En dat we iets betekenen voor de lokale arbeidsmarkt.”
Renovatie binnen exploitatiekosten
De ambities van de Woerden zijn groot als het aankomt op verduurzaming van het pand. Desondanks heeft de gemeenteraad geen geld vrijgemaakt voor een certificering, zoals BREEAM. “De gemeente heeft sterk gefocust op taakstellende exploitatiekosten”, merkte projectleider Bart Atema van adviesbureau RYSE. “Dit heeft vooral geresulteerd in een ambitieus energiegebouwlabel. De uitdagende opdracht vanuit de gemeenteraad was om binnen de huidige exploitatiekosten van het oude stadhuis grondig te renoveren. Feitelijk een budgetneutrale renovatie dus. Geld vrijmaken voor een label lag niet in de lijn. Dan krijg je toch weer te maken met extra kosten.”