Voor functieloos vastgoed leek er in het verleden geen andere bestemming dan de sloophamer. Tegenwoordig is dat wel anders. Door kundig te herstructureren en -ontwikkelen blijft het oorspronkelijke karakter behouden en krijgen objecten nieuw leven ingeblazen.
Foto's door: Arthur Bagen, met uitzondering van De Ploeg, door Bruns
Revitaliseren vormt de kern van de verduurzamingsactiviteiten van het Eindhovense architectenbureau Diederendirrix. De passie voor de combinatie van behoud van het goede en innovatieve vernieuwing blijkt uit een interview met Bert Dirrix. “Ons bureau ontwikkelde in de loop der jaren een bijzondere affiniteit met dit onderwerp”, geeft Dirrix aan. “We zijn ons er in gaan specialiseren. Onze overtuiging is dat gebouwen het vermogen hebben om zelfs nadat hun functie is vervaagd, opnieuw vitaal te worden.”
Het omvormen van een functieloos gebouw naar een bruisend stuk vastgoed is een kunst. Essentieel is hierbij de meerwaarde die het object heeft voor de omgeving. “We nemen vaak zelf het initiatief om te bezien hoe leegstaande panden zijn om te buigen naar een nieuwe bestemming. We onderzoeken dan altijd wat het vernieuwde gebouw kan betekenen voor omwonenden, bezoekers en gebruikers.”
De Ploeg, ensemble van fabrieksgebouw en park in Bergeijk
Hergebruiken voor dubbele winst
In de binnenstad van Eindhoven liet het bureau al zien hoe dit zich in de praktijk uit. Daar was niet alleen sprake van een renovatie van een gebouw naar de huidige standaard. “Hier verzorgden we een ensemble van oud en nieuw. Een samensmelting van twee gebouwen, waardoor ruimte vrijkwam voor een park. Het updaten en renoveren is niet compleet zonder deze toevoeging, die voor de omgeving van grote betekenis is.”
Hierbij speelt de rol van circulariteit een steeds belangrijkere rol. Voor het Eindhovense bureau ligt de nadruk op zoveel mogelijk hergebruik van materialen. “We zien vaak dat bestaande materialen opnieuw toepasbaar zijn bij onder andere industriële monumenten en kantoorgebouwen uit de jaren 60. Met hergebruik realiseren we een dubbele winst. Enerzijds hoeven we geen nieuwe grondstoffen in te zetten en anderzijds behouden we de unieke karakteristiek uit een vervlogen periode die we niet willen vergeten.” Om die reden zien we in projecten van Diederendirrix vaak een combinatie tussen oud en nieuw terug. “Ook als de combinatie in eerste instantie niet zo vanzelfsprekend is. We vinden dat je de geschiedenis van een gebouw moet kunnen aflezen.”
Nedinsco, de herbestemde fabriek die Dirrix gedurende het seminar Renovatie & Transformatie in de schijnwerpers zet
Authenticiteit behouden
Die gedachtegang gaat ook op bij het bijzondere project Nedinsco, dat Dirrix gedurende het seminar in de schijnwerpers zet. Deze fabriek in Venlo werd herbestemd en gerestaureerd toen het niet meer aan de huidige maatstaven voldeed. “Er was veel kapot gegaan aan dit unieke en authentieke gebouw. Bij de renovatie wilden we per se dat belangrijke momenten in de geschiedenis van dit pand zichtbaar bleven. Tegelijkertijd lag de uitdaging er om deze fabriek om te vormen naar een multifunctioneel gebouw met een woon- en werkfunctie.” Daarnaast zijn er in het vernieuwde Nedinsco horecafaciliteiten als een bar en een restaurant. “Ook hier zie je de meerwaarde voor de omgeving terugkeren als een van de kernpijlers. De renovatie moet niet alleen iets toevoegen op energetisch vlak, maar moet iets betekenen voor het gebied.”
Verleden ontmoet heden
Tijdens het seminar Renovatie & Transformatie doet Dirrix meer uit de doeken over het bijzondere gebouw. “Daarnaast vertel ik de deelnemers over de uitdagingen en kansen van binnenstedelijke transformaties, waarbij de herontwikkeling van zowel publiek als privaat vastgoed aan de orde komen. Ontdek hoe we elementen uit het verleden, heden en toekomst vermengen tot een coherent en optimaal geheel.”
Deelnemen aan het seminar Renovatie & Transformatie?