ESG is tegenwoordig een veelgehoorde term. Maar wat is het precies? En hoe raakt het onze gebouwen? In dit artikel geven we antwoord op 6 veel gestelde vragen en laten we zien waarom je niet moet wachten, maar nú moet versnellen naar een toekomstbestendige strategie en uitvoering. Ook ontdek je waarom een ESG-compliant gebouw gezonder en duurzamer is en leggen we je uit hoe je zo’n gebouw ontwerp en bouwt.

Wat is ESG?

In 2004 zocht de United Nations samen met 18 financiële instellingen uit 9 landen naar een manier om inzicht te krijgen in de impact van een investering op het milieu en de maatschappij. Dit moest twee voordelen opleveren:

• Investeerders krijgen beter inzicht in de prestaties en risico’s rondom een investering.
• Door zichtbaar te maken welke impact een investering heeft, worden investeerders gestimuleerd om te investeren zonder of met minder negatieve invloed op milieu en maatschappij.

Het rapport ‘Who Cares Wins’ stelde voor om de impact van investeringen weer te geven op de aspecten “Environmental, Social & Governance” ofwel ESG (vrij vertaald: Milieu, Maatschappij en Bestuur).

Zo moet een bedrijf bijvoorbeeld laten zien wat de jaarlijkse CO₂-uitstoot van de organisatie is, wat het ziekteverzuim is en hoe de organisatie presteert op het gebied van diversiteit. Omdat de ESG rapportage jaarlijks terugkeert, wordt de organisatie zich bewust van haar impact. Naast een goed financieel resultaat ontstaat zo aandacht voor een strategie die ook een positieve maatschappelijke impact heeft.

Is ESG-beleid verplicht?

Op dit moment is integraal ESG-beleid nog niet verplicht. Uiteraard zijn onderdelen uit het ESG-beleid wel vereist. Denk aan bestaande grenswaarden voor de blootstelling aan gevaarlijke stoffen, de verplichte Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) voor bedrijven, of eisen aan het energiegebruik van gebouwen (BENG).

Rapportage vindt nu nog op vrijwillige basis plaats. Hierdoor ontstaan grote verschillen in de parameters die gerapporteerd worden en de betrouwbaarheid van de data. Om deze situatie te verbeteren, treedt er vanaf 2024 Europese wetgeving (Corporate Sustainability Directive of CSRD) in werking. Deze wet vereist dat bedrijven jaarlijks rapporteren over vastgestelde ESG-aspecten. De accountant wordt verplicht om bij de controle van het financiële jaarverslag ook de duurzaamheidsrapportage te controleren. Concreet betekent het dat bedrijven meer data moeten verzamelen en rapporteren, bijvoorbeeld over hun CO₂-footprint, diversiteit etc.

De CSRD-eisen gelden vanaf 2024 voor grote (>250 medewerkers of >40 miljoen netto omzet), beursgenoteerde bedrijven of bedrijven van algemeen belang. Vanaf 2025 gelden de eisen ook voor grote, niet-beursgenoteerde bedrijven. De beursgenoteerde MKB-bedrijven zijn in 2026 aan de beurt en daarna volgen waarschijnlijk eisen voor de overige MKB-bedrijven.

Antwan van Haaren, senior adviseur Duurzaamheid en gezondheid DGMR: "Vanaf 2024 treedt Europese wetgeving (CSRD) in werking, die vereist dat bedrijven jaarlijks rapporteren over vastgestelde ESG-aspecten."

Vroeg of laat krijgen we er dus allemaal mee te maken. Is het niet binnen het eigen bedrijf, dan kun je wel vragen verwachten van je stakeholders of opdrachtgevers.

Waar raakt ESG de gebouwde omgeving?

Het ligt voor de hand om als bedrijf te kiezen voor een gebouw dat in het ESG-beleid past: een gezond en duurzaam gebouw. Dit betekent bijvoorbeeld een gebouw met een lage CO₂-uitstoot, laag watergebruik, goed binnenklimaat, goede openbaar vervoerverbindingen en voldoende ecologische voorzieningen.

Verder levert het gebouw bij voorkeur actief data over bijvoorbeeld waterverbruik, energiegebruik, temperatuur, luchtkwaliteit. Deze gegevens kunnen gebruikt worden voor de ESG-rapportage en het vaststellen van de ESG-strategie.

Hoe wordt een gebouw ESG-compliant?

Gezondheid en duurzaamheid zijn brede containerbegrippen. Dit maakt het complex om tot een gezond én duurzaam gebouw te komen. Waar begin je en hoe ben je er zeker van dat je niets over het hoofd ziet?

Gelukkig zijn er verschillende normen die een gereedschapskist met maatregelen bieden om tot een duurzaam & gezond gebouw te komen. De meest voorkomende zijn WELL en BREEAM:

• WELL is een keurmerk met meer dan 100 eisen voor een gezonde werkomgeving, zoals eisen voor aantrekkelijke trappen, goede luchtkwaliteit en een comfortabel thermisch binnenklimaat. Een gebouw krijgt alleen een WELL-certificaat als door een onafhankelijke partij geverifieerd is of het gebouw aan de WELL-eisen voldoet. Zo is geborgd dat een WELL-gecertificeerd gebouw daadwerkelijk een gezonde werk- of leefomgeving biedt. Verder bevat WELL eisen voor monitoring van het gebouw. Deze data kan als input gebruikt worden voor de jaarlijkse ESG-rapportage. Met een WELL-gecertificeerd gebouw, heeft u dus een goede invulling van de “S”.
• BREEAM is een keurmerk voor duurzaamheid. Naast eisen voor gezondheid bevat het keurmerk eisen voor energiegebruik, waterverbruik, ecologie, materiaalgebruik en het voorkomen van vervuiling. Ook BREEAM bevat eisen voor monitoring van bijvoorbeeld energie- en watergebruik en levert daarmee data voor de jaarlijkse ESG-rapportage. Met een BREEAM-gecertificeerd gebouw, wordt er invulling gegeven aan het E-beleid.

Overigens hoeft een ESG-compliant gebouw niet gecertificeerd te zijn: het gaat erom dat de juiste maatregelen geïmplementeerd worden.  

Tim Beuker, indoor climate specialist bij bba binnenmilieu: "Het ligt voor de hand om als bedrijf voor een gebouw te kiezen dat in het ESG-beleid past: een duurzaam en gezond gebouw."

Wat is de toegevoegde waarde van een ESG-compliant gebouw?

Naast het gegeven dat een ESG-compliant gebouw invulling geeft aan de ESG-strategie van een bedrijf, levert het onder andere ook de volgende meerwaarde op:

• Een ESG-compliant gebouw levert actief data over duurzaamheidsprestaties (energiegebruik, CO₂-uitstoot etc.) en de kwaliteit van de werkomgeving (luchtkwaliteit, temperatuur etc.). Dit geeft de mogelijkheid om actief te sturen op deze parameters. Daarnaast geeft het de mogelijkheid om aan huidige en toekomstige medewerkers te laten zien hoe gezond en duurzaam de werkomgeving is.
• Een ESG-compliant gebouw is aantoonbaar gezonder en duurzamer. De noodzaak om via een vast protocol te rapporteren over duurzaamheid en gezondheid zorgt ervoor dat er een objectief beeld ontstaat van de kwaliteit van de werkomgeving. En dit zorgt er vervolgens voor dat er aan een structurele verbetering van de werkomgeving gewerkt kan worden.
• Een gezonde werkomgeving heeft een positief effect op de productiviteit en verlaagt het ziekteverzuim.
• Een duurzaam gebouw bespaart kosten door verlaging van het energie- en waterverbruik.

Wat doet DGMR op het gebied van ESG?

DGMR richt zich sinds 1980 op duurzaamheid (E) en gezondheid (S) van de gebouwde omgeving en industrie. Van Haaren illustreert: "Wij zorgen ervoor dat huisvesting de ESG-strategie ondersteunt. Denk aan inzichtelijk maken van de ES-prestaties van een bestaand gebouw, advies bij nieuwbouw of renovatie op het gebied van ES-prestaties en het toepassen van een ceritificering als WELL en BREEAM." Je leest hier meer.

Tekst: Tim Beuker, bba binnenmilieu en Antwan van Haaren, DGMR