Bij het drukbezochte seminar ‘De toekomst van Bouwteams’ werd ook een primeur gepresenteerd: een nieuw model voor twee soorten bouwteamovereenkomsten.

De initiatiefnemers van het nieuwe model zijn verenigd binnen het Bouwgenootschap, een denktank binnen platform Duurzaam Gebouwd. Eind vorig jaar staken zij de koppen bij elkaar over de vraag hoe zij opdrachtgevers kunnen helpen om een snelle start te maken met bouwteams. Resultaat is een document - nog in concept - met daarin een modelovereenkomst voor een klassiek bouwteam (Bouwteam UAV), maar ook een modernere variant (Bouwteam UAVgc). De belangstelling was groot: 200 deelnemers bezochten de twee sessies van het seminar bij advocatenkantoor Simmons & Simmons.

Historie en voordelen

Tijdens het seminar in Amsterdam werd geschetst dat het bouwteam in Nederland is ontstaan in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, in de tijd van wederopbouw en woningnood. In deze periode was grote behoefte aan het verminderen van de voorbereidingstijd, aan beheersing van raakvlakken en het aanbrengen van continuïteit in de bouwproductie: er moest snel en veel gebouwd worden. Hierin zit een parallel met de huidige opgave rondom circulair bouwen en de energietransitie. Ook nu is behoefte aan versnellen en opschalen. Dat vereist een soepele samenwerking en een bouwteam is bedoeld om dat te faciliteren.

Joost Merema

Een bouwteam heeft diverse voordelen, werd tijdens het seminar toegelicht. Een opdrachtgever kan vroegtijdig uitvoeringstechnische kennis van de opdrachtnemer betrekken, maar steeds vaker gaat het opdrachtgevers juist ook om de ontwerpkennis van die opdrachtnemers. Ook kiezen opdrachtgevers voor bouwteams omdat de scope van het werk nog onzeker is of omdat ze met de opdrachtnemer samen willen nadenken over de risicoallocatie en de kansen voor innovaties. De gemene deler is dat opdrachtgevers met bouwteams de samenwerking willen optimaliseren.

Model en vernieuwing

Het VGBouw Model Bouwteamovereenkomst uit 1992 geldt al ruim 25 jaar als hét uitgangspunt voor bouwteamcontracten en is daarmee revolutionair gebleken. Maar het model wordt in de huidige praktijk vaak aangepast en lijkt (dus) niet meer te voldoen aan de laatste wensen en inzichten rondom optimale samenwerking. Ook faciliteert het model geen bouwteam in combinatie met de UAVgc, maar alleen met de UAV. Redenen voor de initiatiefnemers (PRO6 managers, Tauw, Simmons & Simmons, Witteveen+Bos en Duurzaam Gebouwd) om tijdens het seminar met een alternatief model te komen. In verschillende presentaties werd een toelichting gegeven op nieuwe elementen uit dat model, dat binnenkort beschikbaar komt als consultatiedocument.

Meest opvallend aan het nieuwe model is dat het ‘Bouwteam UAV’ is uitgebreid met een ‘Bouwteam UAVgc’, waarbij de uitvoering gaat plaatsvinden op basis van UAVgc. In het eerste geval gaat de bouwteamfase over in de realisatie na het gereedkomen van een uitvoeringsontwerp (UO). In het tweede geval eindigt de bouwteamfase al eerder, na het definitief ontwerp (DO), en moet de opdrachtnemer - onder UAVgc - tijdens de realisatie nog diverse ontwerpdetails verder invullen.

Henberto Remmerts

Houding en gedrag

Vernieuwend is ook dat het nieuwe model heel concreet stuurt op samenwerking, transparantie en gelijkwaardigheid. Zo wordt expliciet aandacht gegeven aan de gewenste houding en het bijbehorende gedrag. Ook stimuleert het model een redelijke ontwerpvergoeding voor de opdrachtnemer en verlangt het van de opdrachtgever om vroegtijdig een taakstellend budget voor de uitvoering bekend te maken. Dit budget, zo wordt in het model toegelicht, wordt tijdens de bouwteamfase iteratief bijgesteld. En dat mede op basis van een gezamenlijk proces van risico’s in kaart brengen en alloceren. Ook de planning voor de uitvoering moet dan hierop worden aangepast.

Van controle naar coördinatie

Tijdens het seminar werd steeds benadrukt dat de samenwerking binnen het nieuwe bouwteammodel een actieve houding vereist en een coöperatieve sfeer. Die bereik je pas als elkaars doelen en verwachtingen goed worden uitgesproken. “Want pas als je echt investeert in elkaar leren kennen en begrijpen, ga je elkaar waarderen en vertrouwen. En pas dan ga je echt samenwerken.” Belangrijk advies is om deze houding ook vast te houden tijdens de uitvoering, werd nog toegevoegd. Van een sfeer van ‘controle’ naar ‘coördinatie’ dus. PSU’s en PFU’s kunnen daar een aanzienlijke bijdrage aan leveren.

V.l.n.r. Jaap de Koning, Joost Merema, Arno Hoevink, Henberto Remmerts en Andrea Chao.

Disclaimer en consultatie

Deelnemers aan het seminar en andere geïnteresseerden kunnen binnenkort zelf hun input geven op het concept model, het ‘consultatiedocument’, dat binnenkort op deze website wordt gepubliceerd (samen met de presentaties). Nu al bleek uit de reacties dat diverse partijen er meteen mee aan de slag willen gaan.

Na de consultatieronde zal in november 2019 een aangepaste versie worden gepresenteerd tijdens het Duurzaam Gebouwd-congres ‘Gamechangers in de bouw & infra’. Houd ook daarom deze website en de agenda van Duurzaam Gebouwd goed in de gaten.

Het team dat de nieuwe bouwteamovereenkomst presenteerde, bestaat uit Joost Merema (PRO6 managers), Andrea Chao (Simmons & Simmons) Arno Hoevink en Henberto Remmerts (beide Tauw), Jaap de Koning (Witteveen+Bos) en Niels van Ommen (Duurzaam Gebouwd).