Het besef dat meer dan de helft van de scholen géén goed binnenklimaat biedt aan onze toekomst, is een bittere pil om te slikken. Terwijl we weten hoe het ook kan en moet: een goede luchtkwaliteit zorgt voor betere prestaties en minder ziekteverzuim, zo blijkt uit rapporten en onderzoeken van TNO, de GGD en organisaties als de World Green Building Council. Reden te meer om scholen ingrijpend te verduurzamen en gezond te maken. Maar waar begin je?

Vaak is voor een schoolbestuur het startschot voor verduurzaming lastig te formuleren. Een eerste stap en populaire maatregel die de afgelopen jaren vaak wordt gekozen, is de plaatsing van een of meerdere CO₂-meters in lokalen of op plekken waar de klachten over het binnenklimaat binnenstromen. “Denk verder dan die meter”, geeft Van Merkestijn aan, “en inventariseer wat de eigenschappen van je gebouw zijn. Onderzoek of je gebouw op bouwkundig vlak voldoet aan alle huidige maatstaven en of er nog wat te winnen valt. Bijvoorbeeld op het vlak van isolatie, als je ramen van enkel glas zijn. Breng in kaart hoeveel leerlingen er op verschillende momenten in klaslokalen zijn.”

Temperatuur en luchtvochtigheid

Een gezond binnenklimaat wordt vooral beïnvloed door temperatuur, luchtvochtigheid, licht, akoestiek en CO₂. Alle elementen moeten in orde zijn om een goede en comfortabele binnenruimte te garanderen. Van Merkestijn legt graag de nadruk op de onderwerpen temperatuur en luchtvochtigheid: “In een klaslokaal zitten dertig leerlingen die allemaal hun warmte mee het lokaal inbrengen. Als dat lokaal in de zomer vol zit, krijg je een hoge koelvraag. Kijk je naar de herfst, dan kunnen er grote hoeveelheden vocht mee naar binnen komen. Denk aan een natgeregende jas op de verwarming of aan kinderen zelf die natgeregend het lokaal binnenlopen. Je moet dus met veel verschillende factoren rekening houden om tot een goed werkend installatieconcept en ventilatiesysteem te komen.”

Verschillende ambitieniveaus

Het Programma van Eisen Frisse Scholen (PDF) kan bij verduurzamingsambities ondersteunen om de juiste keuzes te maken voor duurzaamheid en gezondheid. Er zijn drie ambitieniveaus vastgesteld, waaraan prestatie-eisen zijn gekoppeld [zie tabel; red.]. Zo is de CO₂-concentratie in een klasse C-school lager dan 1200 ppm en mag die in een klasse A-school niet meer dan 800 ppm zijn. Ook zijn er verschillende niveaus voor onder andere de minimale toevoer van verse lucht, de kwaliteit van de luchttoevoer, de eisen rondom warmteterugwinning en de luchtsnelheid in de leefzone.