De Rijtuigenloods in Amersfoort was voor even het episch centrum voor iedereen die alles over Recyclebaar Ontwerpen wilde weten. Of het aan de kredietcrisis lag, werd niet duidelijk, maar dit congres verdiende een groter publiek dan de vijftig aanwezige mensen.

Het is een merkwaardig fenomeen. In alle sectoren is er een afname van het afval waarneembaar behalve in de bouw. In deze branche neemt het afval zelfs toe. Veertien sprekers waren 19 mei maar Amersfoort getogen om de bouw voor te lichten en te wijzen op de mogelijkheden en onmogelijkheden van materialen, ontwerp en bouw.

Inleiding
Dagvoorzitter Cees Kleinman leidde de dag kundig in. Hij benadrukte de noodzaak van Duurzaam Bouwen en legde gelijk maar eens de vinger op de zere plek. “Wie van u wil een huis kopen dat uit tweedehands bouwmaterialen is gebouwd? Aarzelend gingen er wat handen de lucht. “Nog steeds geen meerderheid”, concludeerde Kleinman fijntjes.

Hij beklemtoonde dat alle oplossingen voor de huidige afvalproblemen niet bij deze generatie liggen. Kleinman constateerde dat het geloof in de toekomstige generatie ontbreekt bij de huidige beslissers. “Laat ik ze maar bij hun naampje noemen, de politici. Ze laten innovaties verongelukken in de maalstroom van maatschappelijk discussie...”

Slim bouwen
Jos Lichtenberg is hoogleraar productontwikkeling aan de TU Eindhoven. Hij mocht aan de hand van zijn paradepaardje Slim Bouwen laten zien wat voor reducties er met betrekking tot het bouw en sloopafval gehaald kunnen worden. Als je de levensduur wil verlengen van gebouwen dan is het niet handig om betonvloeren te gieten met de leidingen erin, hield hij zijn publiek voor.

Zijn verhaal was helder. De oplossing ligt in de scheiding van leidingen door middel van een boomanalogie en door een lichter casco te gebruiken. Door iets slimmer in het voortraject na te denken zijn er flink veel voordelen te behalen.

Lichtenberg pleitte voor kwaliteit. Feitelijk een vorm van duurzaamheid. In Slim Bouwen speelt die duurzaamheid op drie niveaus: op integraal niveau, op energiegebied (Trias Energetica) en door prefab componenten en goed materiaalgebruik. Lichtenberg oreerde dat het bouw- en sloopafval gereduceerd kan worden met 75 procent.

Echte winst
Een ander interessante spreker was Michiel Haas van het NIBE en hoogleraar Materials and sustainability aan de TU Delft. Haas ging nader in op de materialen die recyclebaar zijn.

De kersverse professor ging per bouwmateriaal de mogelijkheden voor recyclen na. Hij maakte direct helder dat de echte winst te halen is in de energiebelasting van een gebouw. Materialen spelen hier een ondergeschikte rol. Desalniettemin is het zinvol om de afvalketen goed aan te gaan pakken.

Haas kwam met een hoopvolle boodschap. Er zijn steeds meer mogelijkheden om goed om te gaan met recycling. Ook al is er bij de meeste materialen nog sprake van down cycling, toch zijn er steeds meer mogelijkheden.

Hij vertelde onder andere over het Recyclinglab van de TU Delft waar ze koortsachtig zoeken naar nieuwe methoden en ze recent goud kunnen halen uit de afvalslakken van het huisvuil. De methode levert zelfs geld op.

Haas concludeerde dat recycling belangrijk is om afvalstromen te beperken. “Het heeft een positief effect op de milieuprestaties. Nader onderzoek kan nog veel opleveren. Een simpele maatregel is om een product, als de recyclebaarheid niet op orde is, te verbieden in de bouw."

LCA is saai
Harry van Ewijk van IVAM UVA was blij verrast dat er zoveel geïnteresseerden waren in zijn masterclass Levenscyclusanalyse (LCA). Hij wond er geen doekjes om: “LCA is saai. Het is boekhouden met milieucijfers.”

Van Ewijk: “Bij LCA is het doel om milieu-ingrepen die samenhangen met een product of dienst systematisch in kaart te brengen. LCA richt zich alleen op het milieucomponent, duurzaamheid is breder.”

Jammer dat zijn betoog, dit mede door de enthousiaste toehoorders, vooral over de LCA’s ging en we niet het fijne kwamen te wetern over de slooptool van IVAM. Maar... verzekerde Van Ewijk  binnenkort zullen we daar meer over vertellen op www.duurzaamgebouwd.nl.

Slot
Door de keuze voor de LCA Masterclass liepen we het betoog van Sander Gelinck over Transformatie van kantoren mis, maar dat risico heb je nu eenmaal met een interessant à la carteprogramma.

Langzaam maar zeker werd het tijd om aan te schuiven aan het diner. De laatse gang was voor een interessant betoog over de meest duurzame bedrijfshal van Nederland van TNT Real Estate. Zie ook: Enjoy it while it lasts.

En zo was de SBR er wederom in geslaagd om een puik congres af te leveren.

Tekst: Gerard Vos

Foto: Dagvoorzitter Cees Kleinman in gesprek met het publiek. Op de achtergrond Jos Lichtenberg.