Kansen pakken in transities en versnellen, ook als je tegen barrières op moet. Die boodschap klonk op het Green Buildings Event 2019, waar innovators opstonden en de vuisten balden voor een energieneutraal en circulair Nederland.

Tekst: Marvin van Kempen, Beeld: CFP, Fotograaf Hannie Verhoeven

“Een grote groep enthousiastelingen”, noemde dagvoorzitter Suze Gehem de ruim 600 bouw- en vastgoedprofessionals die waren afgereisd naar ‘t Spant in Bussum. Om de transitieopgaven te duiden interviewde Duurzaam Gebouwd-expert Bram Adema, tevens CFP-directeur, senior management director sustainable finance Fred Bos van ABN AMRO. “We willen kantelingen rondom energie en circulair bouwen versnellen en faciliteren”, vertelde een enthousiaste Bos. “Het mooiste is als we alle transities raken en daarom is mijn favoriete project de financiering van de Bijlmer Bajes. Het is een energieneutrale ontwikkeling en 98% van de materialen zijn hergebruikt.”

Een belangrijke verbinding zag hij met vernieuwende concepten en partijen die de nek durven uit te steken voor de nieuwe bouwwereld. “We willen onze klanten met kennis, netwerk en natuurlijk financiering ondersteunen.” Adema legde de koppeling met de aanwezige startups, want zij komen met frisse oplossingen voor de sector. Als favoriet noemde hij Duurzaam Gebouwd-partner Ecochain, die met slimme software life cycle analyses verzorgen.  

Op het podium klom vervolgens radicale versneller Lex Hoefsloot, die met Lightyear internationaal furore maakt. In 2019 rollen de eerste particuliere zonneauto’s uit zijn fabriek in Helmond. “De auto van de toekomst,” en, zo schetst Hoefsloot “er staan er al 110 in vooruitbestelling, met een verkoopprijs van € 150.000.” De volgende stap mag dan ook duidelijk zijn: het opschalen en betaalbaar maken van de auto. “Daarnaast zien we kansen op het vlak van circulariteit. Nu zijn we al 50 procent milieuvriendelijker ten opzichte van de reguliere elektrische auto. We gaan naar een omgeving toe waarin we via apps het vervoer reserveren, waarbij de elektrische kilometers betaalbaar worden en een ordinaire tankbeurt niet langer goedkoper is.”

Meer dan multifunctioneel

Na de blik op de toekomst in mobiliteit stond de vernieuwing van de stedelijke omgeving in de schijnwerpers. Een blik op de Zuidas in Amsterdam, een walhalla aan kantooromgevingen, waar Valley volop in aanbouw is. Je doet het gebouw tekort als je het multifunctioneel noemt. Er zijn kantoren, winkels, woontorens en verticale tuinen. Voor directeur en architect Gideon Maasland van MVRDV is het project dan ook een baken van trots. “Bijzonder aan de 75.000 vierkante meter tellende ontwikkeling van EDGE Technologies is de focus op duurzaamheid en de residentiële functie in een landschap van voornamelijk kantoren”, aldus Maasland.

Het gebouw is energiepositief, haalt een GPR score van 8 en zorgt ervoor dat het de leefomgeving van de zakelijk doordrenkte Zuidas opwaardeert met meer woonruimte. “Het wordt een wereld die groen en open is, waarin je je thuis voelt en waar je zou willen wonen.” Met een BREEAM-NL Excellent certificering stevent Valley af naar een oplevering in 2021. Daarmee wordt de Zuidas weer een stukje groener en krijgt het gebied een upgrade in woonfunctie.

Opgave ligt bij transformeren

Toch ligt de komende jaren de focus niet alleen op nieuwbouw. De bestaande bouw moet enerzijds gerenoveerd worden naar het juiste niveau en anderzijds worden getransformeerd. Zo kunnen leegstaande kantoorpanden van functie wisselen, zodat bijvoorbeeld huisvestingsproblematiek wordt opgelost. Voor deze situatie bleek het concept MOR een oplossing, ingezet door TU Delft-studenten. Duurzaam Gebouwd-expert Andy van den Dobbelsteen had de eer om vier van deze harde werkers te interviewen over de winst in Hongarije: een tweede plek in de Solar Decathlon van Hongarije.

De inzending betrof de transformatie van een kantoor tot een energiezuinig appartement. MOR staat voor Modular Office Renovation, waarbij een betonnen casco wordt omgevormd naar duurzaam wooncomplex. De studenten lieten de deelnemers onder meer kennismaken met Phase Changing Materials, materialen waarvan de faseverandering, van vast en vloeibaar en vice-versa, wordt gebruikt om warmte of koude op te nemen. Met diverse innovaties zoals een zonneschoorsteen, BIPV en zoveel mogelijk biobased gerecyclede materialen wist MOR een fotofinish te maken, nek aan nek met het Franse Inhabit2030.    

Overtuigen in 60 seconden

De nadruk bleef nog even op innovaties van eigen bodem. Tientallen startups stonden in de startblokken om hun ideeën te pitchen, in verschillende zalen. Onder de enthousiaste bedrijven zaten ook partners en bedrijfsleden van Duurzaam Gebouwd. Zoals bijvoorbeeld Connecting Projects, dat zich richt op het stroomlijnen van communicatieprocessen, onder andere om faalkosten scherp terug te dringen of zelfs volledig uit te bannen. Uit iedere zaal werd één favoriet geselecteerd door het publiek, waarna de 5 finalisten in een ware ‘Dragons Den’ belandden.

In 60 seconden moest de jury overtuigd worden. Hoe zouden de innovaties van deze koplopers de wereld van 2030 gaan beïnvloeden? Runners up waren Econcreed (2) en Hero Balancer (3), met Studio Solarix als definitieve winnaar van de ABN AMRO Innovation Challenge 2019. Deze innovator ging naar huis met een cheque van €5.000. In de belangstelling stond dan ook de ‘Solarix’, een compleet geïntegreerd gevelsysteem dat meer moet doen dan alleen energie opwekken. De zonnepanelen leveren duurzame energie en reageren via sensoren op de omgeving. De mogelijkheden tot opschalen en de toepassingskansen in zowel nieuwbouw als renovatie wisten de aandacht van de jury te trekken. De deskundige jury, onder leiding van voorzitter Annemarie van Gaal, bestond verder uit Wietse Walinga (Duurzaam Gebouwd), Katja Schuurman (Return to Sender), Petran van Heel (ABN AMRO) en Bram Adema (CFP Green Buildings).

Op het Duurzaam Gebouwd Congres op 6 februari 2020 in samenwerking met de provincie Drenthe geven we innovatiekracht een podium. De nummer 2 van de ABN AMRO Innovation Challenge verzorgt dan een workshop. Houd DuurzaamGebouwdCongres.nl in de gaten voor het volledige programma en schrijf je direct in.

Het volledige verslag over het Green Buildings Event verschijnt in Duurzaam Gebouwd Magazine #45.