Mens versus varken

timer6 min
Mens versus varken

Lees de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren door en je treft gedetailleerde eisen aan over onder andere minimale lichtintensiteit voor varkensstallen. Leg daar het Bouwbesluit of de Arbowet naast en het blijft steken op ‘een goede balans van daglicht en kunstlicht’. Verdienen werknemers niet betere gezondheidsvoorschriften?

We leven in onzekere tijden, maar één zaak die al vóór de coronamaatregelen urgent werd, is een gezond binnenklimaat. In een recent digitaal rondetafelgesprek werd al beaamd dat het realiseren van een gezond gebouw ‘een principe’ is. We weten het ook allemaal wel; ventilatie, een goede temperatuur en voldoende daglicht hebben een positieve invloed op de efficiëntie en gezondheid van werknemers. Toch blijft de wet- en regelgeving omtrent een gezond binnenklimaat achterwege.

Varken = businesscase

Mens versus varkenBekijk de zaken puur objectief: aan een mens wordt geld verdiend, net als aan een varken. Voor laatstgenoemde diersoort is al sinds 1992 de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren van kracht, alsook het Besluit emissiearme huisvesting sinds 2015, dat op 1 januari 2020 verder is aangescherpt. In deze regels wordt een stal tot op de lux, decibel en de tienden van een vierkante meter uitgerekend om het welzijn van onder andere varkens te garanderen. Het contrast is enorm.

En dat is verklaarbaar, zegt Laurens de Lange, commercieel directeur van technisch dienstverlener Unica en oprichter van de Coalitie Gezonde Gebouwen. “Varkens hebben een vrij kleine scope waar je rekening mee moet houden”, aldus De Lange. “Ze hebben geen mening over hun manager, ze krijgen geen burn-out, ze hebben geen privéleven. De invloeden zijn beperkt, dus de opbrengst van bijvoorbeeld ham is gemakkelijk uit te rekenen, wat je daar ook van mag vinden. Dat is de businesscase.”

Foto: Laurens de Lange, commercieel directeur bij Unica

Mens = geen businesscase

Mensen daarentegen, raken beïnvloed door talloze factoren. De Lange: “Als een werknemer ziek wordt, is er niemand die dat enkelvoudig toerekent aan een ongezond kantoor. Misschien heeft hij wel een slechte vakantie gehad. Een ongezond gebouw maakt iemand ziek op lange termijn, door meerdere factoren. Er is dus vaak geen schuldige aan te wijzen en op dat moment bestaat het probleem niet.”

Volgens De Lange is het besef dat gezonde gebouwen noodzakelijk zijn wel degelijk toegenomen in de afgelopen jaren, maar belang staat niet gelijk aan urgentie. Er is geen eenvoudige businesscase te maken van een gezond kantoor. “De zaak valt in details weg. Denk aan ventilatie, verschillende typen licht, beplanting en zelfs schoonmaak. Elk draagt bij aan het binnenklimaat, maar los van elkaar maken ze een gebouw niet gezond. De Happy Building Index heeft een goede aanzet gegeven om die zaken in breed perspectief te bekijken. Het probleem is dan: wie is er verantwoordelijk voor?” Je kunt terugvallen op het Bouwbesluit, maar wat betreft De Lange bereik je daar weinig mee: “Als je dat besluit precies volgt, heb je nog steeds zieke mensen.”

Hoe dan wel?

Wet- en regelgeving is in dit geval niet de heilige graal. Volgens De Lange moeten we ons juist richten op bewijslast: “Het slim maken van gebouwen moet de trigger zijn om het binnenklimaat te verbeteren. Als je online permanent inzichtelijk hebt wat bijvoorbeeld het CO2-niveau in een ruimte is, dan kun je iets. Vergelijk het met een thermometer: die maakt van de temperatuur een feit waar je het over kan hebben. Als je dat voor het hele gebouw doet, creëer je een taal waarmee je elkaar kunt begrijpen.”

Nog een voorbeeld: “Hoe voelt slechte ventilatie? Als het dertig graden wordt, denk je meteen: ‘Da’s heet’, maar bij een lage kwaliteit binnenlucht hebben we geen gevoel. Het zou enorm helpen als we die situatie feitelijk in beeld kunnen brengen. Een binnenklimaat fluctueert, soms per dag, soms per jaargetijde. Ramen openen in juni levert een heel ander effect op dan in december, bijvoorbeeld.” Het gaat dus niet om een enkele meting, maar om langdurige monitoring.

Dat is stap één. Stap twee is: “Koppel terug naar je gebruiker. Die kan aangeven wat prettig en onprettig is en gecombineerd met data kun je duiden waar het vandaan komt. Hun mening op zich is vaag, maar als je dat koppelt aan een consistente 1200 ppm in een kamer, dan kun je op basis van feiten actie ondernemen.”

Mens versus varken
Als gebruiker van The Edge, een van de bekendste smart building van Nederland, kun je het persoonlijke binnenklimaat regelen.

Appify gezondheid

Volgens De Lange is de vraag wie verantwoordelijk is voor het binnenklimaat niet zo cruciaal, zolang er maar gemonitord wordt. “De basis ligt in het objectiveren van de situatie; het moet toetsbaar zijn. Ik geloof dat als je de gebruiker de juiste informatie en tools geeft, hij op basis van eigen verantwoordelijkheid zijn werkplek veiliger en gezonder wil maken. Dat hoeft de wetgever niet per se te controleren en dat hoef je ook niet te forceren.”

Kan wetgeving dan op geen enkele manier helpen? Jawel, denkt De Lange. “De WELL-certificering werkt bijvoorbeeld goed voor grote gebouwen; dan is een ziekteverzuim van twee procent een grote som om aan te werken. Ik denk echter dat er meer gekeken moet worden naar wetgeving in handen van de gebruiker. Als je het voor iemand leuk weet te maken om zijn eigen werkplek gezond te maken, dan geef je hem motivatie.”

De Lange vergelijkt het met smartphones: ooit was telefonie functioneel en niet iets wat je met je meedroeg. “Nu ben je hip met een smartphone. Gezondheid als thema begint nu eenzelfde hip karakter te krijgen, dus is dat niet te koppelen aan iets leuks? Mijn zoon zegt wel eens: ‘Ik vind alles goed, als er maar een app van is’. Dat zie je ook bij internetbankieren: normaal is het niet leuk, maar met een app doe je het een stuk meer.”

Individualisering

Deze combinatie van slim en gezond klinkt ideaal, maar is het nog teveel toekomstmuziek? De Lange denkt van niet: “We kunnen al heel veel en technisch gezien is het geen raket naar de maan. Bovendien zijn er al echt goede voorbeelden waar de middelen die we kennen goed worden toegepast. Het is van belang dat alles in het gebouw goed samenhangt en dat het ten dienste staat van de mensen in dat gebouw.”

“Niet lang geleden was een gebouw primair een belegging. We bewegen nu steeds meer naar de individualisering in businessmodellen: hoe prettiger de huurder zich voelt, hoe beter er wordt betaald en hoe meer het gebouw waard is. Daar komt bij dat we vroeger ook geen middelen hadden om een goed en slecht gebouw van elkaar te onderscheiden. Nu we steeds meer slimme en gezonde gebouwen te zien krijgen, gaat dat ook de norm worden. We zitten nu in de koplopersfase. Zodra het bij die koplopers gemeengoed wordt, gaat het wel lopen.”

Lees nu het hele verhaal over de strijd voor onze gezondheidsregels in het complete magazine Duurzaam Gebouwd #47.

Tekst: Reinoud Schaatsbergen, Foto boven: in het nieuwe Stadskantoor Venlo is het aantal gezondheidsklachten met de helft afgenomen.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c245 c261
Eenvoudig identificeren van assets met behulp van QR-code

Eenvoudig identificeren van assets met behulp ...

Om de status van een gebouw, installatie of object goed te kunnen monitoren, zijn sensoren en data onontbeerlijk. Door de toevoeging van fysieke QR-codes is het ...

Lees verder

c21 c225 c245 c259
Gamechangers in de Bouw & Infra brengt sector in beweging

Gamechangers in de Bouw & Infra brengt sector ...

De vijfde editie van het congres Gamechangers in de Bouw & Infra brengt je niet alleen tal van nieuwe wegen naar een duurzamere bouwsector, je wordt ook letterlijk ...

Lees verder

c168 c223 c245
Whitepaper: Hoe een slim en gezond gebouw bijdraagt aan organisatie doelstellingen

Whitepaper: Hoe een slim en gezond gebouw bijdraagt ...

In deze whitepaper geven we je tips om een Smart Building te realiseren in zowel renovatie als nieuwbouw projecten en laten we zien waarom het loont om aandacht ...
c21 c225 c243 c244 c245 c276
Rondetafelgesprek SDG’s: zo pakken Duurzaam Gebouwd-partners het aan!

Rondetafelgesprek SDG’s: zo pakken Duurzaam ...

De deadline voor de 17 doelen van de Verenigde Naties (SDG’s) nadert snel. In 2030 willen we onder andere armoede, ongelijkheid en klimaatverandering uitbannen. ...

Lees verder

c21 c225 c245
De uitdaging: deel jouw kennis over noodverlichting

De uitdaging: deel jouw kennis over noodverlichting

Noodverlichting kan op cruciale momenten het verschil maken. We zijn benieuwd naar jouw kennis over dit onderwerp.

Lees verder

c21 c225 c243 c244 c245 c293
Datagedreven beheer van duurzame en gezonde gebouwen maakt impact

Datagedreven beheer van duurzame en gezonde ...

Met decennialange ervaring staat Planon bekend in de bouw- en vastgoedsector om onder andere softwarelevering, waarmee prestaties van gebouwen geoptimaliseerd worden. ...

Lees verder

c21 c225 c245 c293
Groene troef op nieuwe Aeres Hogeschool

Groene troef op nieuwe Aeres Hogeschool

De Aeres Hogeschool heeft op het Floriadeterrein in Almere een onderwijsgebouw gerealiseerd dat uitblinkt aan alle kanten. Daar waar mogelijk is gebruik gemaakt ...

Lees verder

c21 c225 c245
DGMR deelt kennis in nieuwe podcastserie

DGMR deelt kennis in nieuwe podcastserie

Wat is WELL eigenlijk? Hoe kunnen we zelf bijdragen aan gezonde gebouwen? Waarom moeten binnenklimaat meer aandacht krijgen? Deze en andere vragen komen terug in ...

Lees verder

c21 c225 c243 c245
Rondetafelgesprek Duurzame en Gezonde Scholen

Rondetafelgesprek Duurzame en Gezonde Scholen

Om serieus werk te kunnen maken van de huisvestingsopgave voor het onderwijs is het noodzaak een samenhangend inzicht in de bredere maatschappelijke opgave te krijgen. ...

Lees verder

c21 c225 c243 c245
Whitepaper: Innoveren voor een gezond binnenklimaat

Whitepaper: Innoveren voor een gezond binnenklimaat

Ben jij benieuwd naar wat een inzet op gezondheid je precies kan opleveren? Wil je daarnaast weten waar je rekening mee moet houden in je strijd voor gezonde gebouwen? ...

Lees verder

c21 c225 c243 c244 c245
Francesco Veenstra opent Building Holland 2021

Francesco Veenstra opent Building Holland 2021

Rijksbouwmeester Francesco Veenstra opent Building Holland 2021 op 2 november aanstaande. Sinds 1 september 2021 vervult Veenstra de rol van Rijksbouwmeester en ...

Lees verder

c21 c225 c243 c244 c245
Gamechangers in de Bouw en Infra barst op 25 november los

Gamechangers in de Bouw en Infra barst op 25 ...

Hét grote bouwteam-event van 2021 is aanstaande. Op 25 november nodigen we alle sectoren van de bouw en infra uit om samen verder stappen te zetten naar ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up