Onderwijscampus Lelystad geniet van comfortabel binnenklimaat door variabele luchtbehandeling

timer6 min
Onderwijscampus Lelystad geniet van comfortabel binnenklimaat door variabele luchtbehandeling

Eind dit jaar staat een nieuwe onderwijscampus in Lelystad paraat om te inspireren en te verbinden. Het gebouwencomplex Porteum, ontworpen door Kraaijvanger Architects, bestaat uit zeven delen die vmbo, havo/vwo en cultuur combineren in één groene campus. Om de wisselingen in temperatuur en CO2-niveaus in de verschillende soorten klaslokalen op te vangen, is gekozen voor een VAV-installatie.

Tekst: Reinoud Schaatsbergen
Foto boven: Porteum in aanbouw in december 2020

De schoolcampus Porteum wordt een groene en duurzame leeromgeving. Uitgangspunt van de school is om zoveel mogelijk energieneutraal te zijn en een frisse, gezonde en groene leefomgeving te bieden voor iedereen die op de campus werkt en leert. In dit duurzame project voorzien onder andere zonnepanelen de school van energie en worden er in totaal twaalf luchtbehandelingskasten en zeven koelmachines geplaatst om een optimaal binnenklimaat te creëren met een regeling op basis van CO2.

Clusteren

ITN Installatietechniek realiseert voor dit project de werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties. Projectleider Jacco Danen: “Mede door de goede verstandhouding met de gemeente Lelystad hebben wij het complete pakket in opdracht gekregen. Als installateur denken we ook graag mee in de plannen die er zijn.” Dat kon, want ITN werd vroeg in het traject betrokken. Er lag namelijk een financiële uitdaging voor de onderwijscampus: de installatie moest binnen het budget blijven. Dat leidde tot een sobere, maar zeer duurzame oplossing voor het gehele pand.

Onderwijscampus Lelystad geniet van comfortabel binnenklimaat door variabele luchtbehandeling
© Kraaijvanger Architects en Zwartlicht

Omdat de campus uit zeven verschillende gebouwen bestaat, moest de installatie op elk gebouw worden aangepast. Dat was een fikse opgave, geeft Danen toe, ook al was de basis van de installatie bijna 70%identiek in elk gebouw. “We dachten aanvankelijk dat we het gemaakte ontwerp voor de installatie konden hergebruiken, maar omdat de campus in een cirkel staat, kon dat niet.” Danen wil er zorg voor dragen dat er een goede installatie geleverd wordt binnen het krappe budget, zonder concessies te doen op de kwaliteit. Om dat op een gedegen manier te laten verlopen, schakelde hij de expertise van Solid Air Climate Solutions in. “Door zoveel mogelijk producten te clusteren bij Solid Air konden ze ons totaal ontzorgen en konden we een mooie efficiencyslag maken.”


Indeling campus
Porteum bestaat uit drie onderdelen: een deel met drie gebouwen voor het vmbo, een deel met drie gebouwen voor havo/vwo en het cultuurgebouw. Samen bieden ze plek aan zo’n zeshonderd leerlingen. Blikvanger van het project is een dek dat de schooldelen en het cultuurgebouw met elkaar verbindt. Vanaf dit dek hebben alle bouwdelen uitzicht op de bostuin. Om deze tuin ligt een fietspad dat toegang biedt tot de fietsenstallingen onder de bouwdelen. Bovendien heeft elk bouwdeel een eigen tuin, waarin de leerlingen kunnen vertoeven tijdens hun pauze.


Ogenschijnlijk gelijk

Solid Air Climate Solutions leverde diverse producten voor de klimaatinstallaties, waaronder de naverwarmers, variabel volumeregelaars en alle luchtroosters. In Porteum wordt het namelijk mogelijk gemaakt om het binnenklimaat op variabelen te sturen. Naargelang de CO2-uitstoot in een lokaal hoger of lager wordt, wordt de basisventilatie automatisch hoger of later gezet via het VAV-systeem. “Als er veel of juist weinig mensen in een ruimte zijn, past het VAV-systeem automatisch zijn volume daarop aan”, aldus Robert Zonneveld van Solid Air Climate Solutions. “Met volumeregelaars kan de gewenste luchthoeveelheid in elk deel van het ventilatiesysteem worden ingeregeld. Hierbij speelt energiebesparing en het optimaliseren van de luchtkwaliteit een belangrijke rol.”

Zo vormen de producten een mooi samenspel, zegt Danen. “Om binnen het budget te blijven, was dit de beste optie voor enerzijds lokalen met veel warmte- en koudelast en anderzijds ruimten waar weinig mensen zijn, zoals opslagruimten.” De mogelijkheid om dit verschil in bezetting op te vangen, is des te belangrijker voor Porteum. Danen legt uit: “Het vmbo-deel heeft naast leslokalen ook praktijklokalen, zoals een keuken of techniekruimte. We moesten er scherp op zijn dat elk gebouw op zich staat, dus ook qua koeling en luchtbehandeling. In één deel zit bijvoorbeeld een lasdampafzuiging. In die zin zijn het zeven projectjes an sich.”

Onderwijscampus Lelystad geniet van comfortabel binnenklimaat door variabele luchtbehandeling
© Kraaijvanger Architects en Zwartlicht

Een andere factor die de verschillen per gebouw vergroten, zijn de wensen van de docenten. “In het begin heb je een kale bouwkundige tekening die je voor 60% kan intekenen, maar de docenten willen ook invloed op hun ruimte, zoals wat voor tafels of apparatuur erin moet”, aldus Danen. “Dat is ook weer een samenspel. Elk gebouw lijkt dus hetzelfde, maar dat is absoluut niet zo.”


Corona
De installatieplannen voor Porteum zijn circa een jaar voor de uitbraak van het coronavirus gemaakt. Moeten daar nog last-minute aanpassingen voor worden gemaakt? “Als je naar de bouwkundige tekeningen kijkt, is daar wat betreft de anderhalvemetersamenleving geen rekening mee gehouden, maar wél qua luchtbehandeling”, aldus Danen. “Er komt verse lucht binnen volgens Frisse Scholen klasse B, wat dus aan de wettelijke eisen voldoet.”

Zonneveld vult aan: “Wij mogen voor veel scholen meedenken met het luchtbehandelingssysteem. Hierbij is het van belang niet alleen te kijken naar de minimale eisen, maar ook naar het comfort en de gezondheid van de gebruikers van het gebouw. Normaal gesproken wordt er bij scholen vaak bezuinigd op de luchtbehandelingsinstallaties. We hopen dat met de huidige situatie er meer aandacht komt voor het belang van goede luchtkwaliteit in scholen.”


Blinde bediening

De luchtbehandeling met het VAV-systeem gaat een positief effect op het comfort en de gezondheid van de gebruikers leveren, geven Danen en Zonneveld aan. Daarvoor gebruiken zij een project in Arnhem als voorbeeld met een soortgelijke installatie. Danen: “Ik had overleg in het te renoveren gebouw en we besloten in een nog onafgewerkt lokaal te gaan zitten, dus met basisventilatie. Dat was erg muf dus besloten we ergens anders te gaan zitten. Het eerste wat de opdrachtgever zei toen we in een gerenoveerd lokaal gingen zitten, was hoe heerlijk fris het was. ‘Ik heb meteen geen hoofdpijn meer’, zei hij. Dan besef je pas het verschil tussen een nieuwe en oude installatie.”

Het belang van het binnenklimaat wordt steeds duidelijker, merkt Danen op. Dat is positief, maar het gevolg kan zijn dat gebruikers er teveel controle over willen hebben. “Wat wij willen meegeven aan de opdrachtgever is: houd de bediening van het CO2-orgaan simpel”, aldus Danen. Dat voorkomt het klachten, bijvoorbeeld doordat een ruimte is gekoeld en er wordt vergeten dat terug te draaien. “Je kunt zelfs een blinde bediening opnemen, waar gebruikers niet aan kunnen draaien.” Dan heb je op zich geen klachten, zegt Danen, omdat de temperatuur continu op comfortabel niveau blijft.

Onderwijscampus Lelystad geniet van comfortabel binnenklimaat door variabele luchtbehandeling
© Kraaijvanger Architects en Zwartlicht

Wat een comfortabel niveau is, is nog wel eens een discussiepunt, stipt Zonneveld aan. “Iedereen ervaart temperatuur anders”, zegt hij. “Als leverancier proberen we altijd zo vroeg mogelijk in het project met de opdrachtgever in gesprek te gaan over de best passend oplossing.” De omstandigheden verschillen bovendien per gebouwtype. Danen vult aan: “In een kantoor heb je ruimtes waar je de hele dag zit, maar een klaslokaal heeft te maken met enorme wisselingen in CO2-niveaus. Je moet dus een snel reagerende installatie hebben. Een VAV-systeem is dan een uitstekende keuze.”

De oplevering van Porteum staat gepland op juni 2021.

Dit artikel verscheen eerder in het magazine Duurzaam Gebouwd #50. Het magazine is via deze link gratis in te zien.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c245 c261
Eenvoudig identificeren van assets met behulp van QR-code

Eenvoudig identificeren van assets met behulp ...

Om de status van een gebouw, installatie of object goed te kunnen monitoren, zijn sensoren en data onontbeerlijk. Door de toevoeging van fysieke QR-codes is het ...

Lees verder

c21 c225 c245 c259
Gamechangers in de Bouw & Infra brengt sector in beweging

Gamechangers in de Bouw & Infra brengt sector ...

De vijfde editie van het congres Gamechangers in de Bouw & Infra brengt je niet alleen tal van nieuwe wegen naar een duurzamere bouwsector, je wordt ook letterlijk ...

Lees verder

c21 c225 c243 c244 c245 c276
Rondetafelgesprek SDG’s: zo pakken Duurzaam Gebouwd-partners het aan!

Rondetafelgesprek SDG’s: zo pakken Duurzaam ...

De deadline voor de 17 doelen van de Verenigde Naties (SDG’s) nadert snel. In 2030 willen we onder andere armoede, ongelijkheid en klimaatverandering uitbannen. ...

Lees verder

c168 c223 c245
Whitepaper: Hoe een slim en gezond gebouw bijdraagt aan organisatie doelstellingen

Whitepaper: Hoe een slim en gezond gebouw bijdraagt ...

In deze whitepaper geven we je tips om een Smart Building te realiseren in zowel renovatie als nieuwbouw projecten en laten we zien waarom het loont om aandacht ...
c21 c225 c245
De uitdaging: deel jouw kennis over noodverlichting

De uitdaging: deel jouw kennis over noodverlichting

Noodverlichting kan op cruciale momenten het verschil maken. We zijn benieuwd naar jouw kennis over dit onderwerp.

Lees verder

c21 c225 c243 c244 c245 c293
Datagedreven beheer van duurzame en gezonde gebouwen maakt impact

Datagedreven beheer van duurzame en gezonde ...

Met decennialange ervaring staat Planon bekend in de bouw- en vastgoedsector om onder andere softwarelevering, waarmee prestaties van gebouwen geoptimaliseerd worden. ...

Lees verder

c21 c225 c245 c293
Groene troef op nieuwe Aeres Hogeschool

Groene troef op nieuwe Aeres Hogeschool

De Aeres Hogeschool heeft op het Floriadeterrein in Almere een onderwijsgebouw gerealiseerd dat uitblinkt aan alle kanten. Daar waar mogelijk is gebruik gemaakt ...

Lees verder

c21 c225 c245
DGMR deelt kennis in nieuwe podcastserie

DGMR deelt kennis in nieuwe podcastserie

Wat is WELL eigenlijk? Hoe kunnen we zelf bijdragen aan gezonde gebouwen? Waarom moeten binnenklimaat meer aandacht krijgen? Deze en andere vragen komen terug in ...

Lees verder

c21 c225 c243 c245
Rondetafelgesprek Duurzame en Gezonde Scholen

Rondetafelgesprek Duurzame en Gezonde Scholen

Om serieus werk te kunnen maken van de huisvestingsopgave voor het onderwijs is het noodzaak een samenhangend inzicht in de bredere maatschappelijke opgave te krijgen. ...

Lees verder

c21 c225 c243 c245
Whitepaper: Innoveren voor een gezond binnenklimaat

Whitepaper: Innoveren voor een gezond binnenklimaat

Ben jij benieuwd naar wat een inzet op gezondheid je precies kan opleveren? Wil je daarnaast weten waar je rekening mee moet houden in je strijd voor gezonde gebouwen? ...

Lees verder

c21 c225 c243 c244 c245
Francesco Veenstra opent Building Holland 2021

Francesco Veenstra opent Building Holland 2021

Rijksbouwmeester Francesco Veenstra opent Building Holland 2021 op 2 november aanstaande. Sinds 1 september 2021 vervult Veenstra de rol van Rijksbouwmeester en ...

Lees verder

c21 c225 c243 c244 c245
Gamechangers in de Bouw en Infra barst op 25 november los

Gamechangers in de Bouw en Infra barst op 25 ...

Hét grote bouwteam-event van 2021 is aanstaande. Op 25 november nodigen we alle sectoren van de bouw en infra uit om samen verder stappen te zetten naar ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up