Bestaande wijken energieneutraal zónder externe warmtebron

timer3 min
Bestaande wijken energieneutraal zónder externe warmtebron

Een zonnewarmtenet blijkt technisch en financieel haalbaar om bestaande wijken te verduurzamen en aardgasvrij te maken. Dat blijkt uit onderzoek van een consortium van wetenschappers en bedrijven onder leiding van de TU Delft.

Om de doelen uit het klimaatakkoord te behalen, wordt hard gezocht naar manieren om bestaande wijken en gebouwen te verduurzamen en van het aardgas te ontkoppelen. Het zonnewarmtenet is een van de mogelijke oplossingen die het afgelopen jaar is ontwikkeld en getest.

Het consortium heeft dit concept technisch uitgewerkt en voor een bestaande Haarlemse jarendertigwijk technisch en financieel doorgerekend. Daarnaast is in een proefopstelling in The Green Village in Delft aangetoond dat het systeem werkt. Hiermee ligt er een ontwerp klaar voor het duurzaam verwarmen van huizen van een hele wijk, zónder dat een externe warmtebron nodig is.

Het zonnewarmtenet bestaat uit PVT-panelen (zonnepanelen die zowel warmte als elektriciteit opwekken) op het dak, een zeer lage temperatuur warmtenet gekoppeld aan een warmte/koudeopslag (WKO) onder de grond en een warmtepomp in iedere woning. Op deze manier worden de woningen op een energieneutrale manier voorzien van warm water, verwarming in de winter en verkoeling in de zomer. 

Slimme verdeling warmte

Een speciale afleverset, een kastje met leidingen, pompjes en kleppen, zorgt ervoor dat de warmte van het warmtenet en de PVT-panelen optimaal benut wordt. In de zomer wordt alle overtollige PVT-warmte via het netwerk in de ondergrondse opslag opgeslagen. In de tussenseizoenen wordt de warmte zowel geleverd door de PVT-panelen als door het netwerk vanuit de WKO.

In de winter wordt de warmte hoofdzakelijk uit de WKO geleverd, waardoor de warmtepomp een hoog rendement kan halen. Een proefopstelling van het zonnewarmtenet is gebouwd en succesvol getest op The Green Village op de TU Delft.

Ontwerp klaar

Bestaande wijken energieneutraal zónder externe warmtebronDe resultaten van de studie in Haarlem en de proefopstelling in Delft zijn overtuigend. Het ontwerp van het zonnewarmtenet is volledig uitgewerkt. Zo is het benodigde aantal PVT-panelen per woning vastgesteld, maar ook de benodigde temperatuurniveaus voor warmteopslag en warmtedistributie. Daarnaast is getoetst hoe alle regelingen stabiel met elkaar kunnen functioneren. Aan de hand daarvan is geconcludeerd dat het systeem technisch werkt en de huizen in de wijk het hele jaar rond, met behulp van de panelen en het zonnewarmtenet, van genoeg warmte worden voorzien. De opgewekte elektriciteit uit de panelen is voldoende voor het functioneren van de warmtepomp.

Het systeem is daarmee energieneutraal voor de warmtelevering. Ivo Pothof, onderzoeker bij de TU Delft en Deltares, is enthousiast over het zonnewarmtenet: “Het is de duurzaamste wijkoplossing voor de bestaande bouw die ik ken, omdat er via de PVT-panelen maximaal gebruik wordt gemaakt van lokale energie. Het concept is uitgebreid vergeleken met andere oplossingen voor bestaande woonwijken en komt in al die vergelijkingen naar boven drijven.”

Financiën

Ook op financieel gebied blijkt het zonnewarmtenet een interessant concept. Aan het begin moet een forse investering gedaan worden, daarna zijn er geen variabele energiekosten meer. Hierdoor is het zonnewarmtenet na enkele jaren goedkoper dan gas en de meeste andere alternatieven. De jaarlijkse kosten bestaan dan alleen uit onderhoud en aflossing van de gedane investering.

De eigen elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp wordt door de PVT-panelen opgewekt én het elektriciteitsnet hoeft niet te worden verzwaard, omdat er geen piekverbruik is in de winter. Met voldoende participatie uit de wijk en bij een laag rentepercentage is het zonnewarmtenet dus ook financieel een interessante oplossing.

Implementatie

Het consortium, bestaande uit de TU Delft, Deltares, Greenvis,  Stichting SpaarGas, Triple Solar, Fortes Energy Systems, de WarmteTransitieMakers en ENGIE hoopt dat het zonnewarmtenet een gangbare methode wordt om bestaande wijken te verduurzamen.

Op de website www.zonnewarmtenet.nl worden de resultaten van het onderzoek beschreven en kunnen bestuurders en andere instanties meer informatie vinden over het zonnewarmtenet. Ivo Pothof: “Nu de effectiviteit van het zonnewarmtenet bewezen is, is het zaak om geïnteresseerden hier zo goed mogelijk over te informeren. Op die manier kunnen nog meer bestaande wijken energieneutraal worden gemaakt.”

Dit project is mede mogelijk gemaakt met Topsector Energiesubsidie, TKI Urban Energy, van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Foto's: Triple Solar

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c225 c243
Nieuwe gebouwen moeten vanaf 2030 emissievrij zijn

Nieuwe gebouwen moeten vanaf 2030 emissievrij ...

Het Europees Parlement heeft afgelopen dinsdag ingestemd met plannen om het energieverbruik en de CO2-uitstoot in gebouwen te verminderen. Uiterlijk in 2050 moeten ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243 c265
Plan en klimaatlabel noodzakelijk voor klimaatbestendige woningvoorraad

Plan en klimaatlabel noodzakelijk voor klimaatbestendige ...

Extreme wateroverlast, funderingsschade en hittestress zijn slechts enkele gevolgen van klimaatverandering. Er is op korte termijn actie nodig om de lasten eerlijk ...

Lees verder

c21 c225 c243
Verduurzaming VvE: eerst basis op orde

Verduurzaming VvE: eerst basis op orde

Uit onderzoek blijkt dat verduurzamingsplannen van eigenaren vaak in de ijskast belanden. Redenen zijn te hoge kosten, lastige interne besluitvorming en papieren ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Actuele kennis voor vakmensen dankzij Skills

Actuele kennis voor vakmensen dankzij Skills

Met Skills maken vakmensen zich alle kennis eigen die nodig is voor ontwerp, installatie of onderhoud van warmtepompsystemen. Alklima / Mitsubishi Electric biedt ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243 c265
Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam in één dag’

Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam ...

Op 11 april aanstaande is het tijd voor alweer de zeventiende editie van het Green Buildings Event, met als thema ‘Duurzaam in één dag’. ...

Lees verder

c21 c40 c225 c243 c244
Twee dagen lang op VSK 2024: Duurzaam Gebouwd Talks

Twee dagen lang op VSK 2024: Duurzaam Gebouwd ...

Duurzaam Gebouwd Talks is twee dagen lang te gast op de VSK 2024. Luister live mee als we in gesprek gaan met gasten als Doekle Terpstra (Techniek Nederland), Tim ...

Lees verder

c21 c41 c225 c243
Verduurzamingsactie nemen na inzicht in energieverbruik

Verduurzamingsactie nemen na inzicht in energieverbruik

Het Datastelsel Verduurzaming Utiliteit, een ontwikkeling van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en het Platform Duurzame Huisvesting (PDH), laat gebouweigenaren ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
EV’s als opslagsysteem om netcongestie aan te pakken

EV’s als opslagsysteem om netcongestie ...

Om het overbelaste stroomnet te ontzien overwegen gemeenten om laadpalen voor elektrische auto’s af te knijpen. Maar een auto kan juist worden ingezet als ...

Lees verder

c21 c26 c243 c265
Energieneutraal pand met houten draagconstructie in Den Helder

Energieneutraal pand met houten draagconstructie ...

Probedrijven bouwt een nieuw pand aan de Pastoor Koopmanweg in Den Helder. De bouworganisatievorm is een UAV-GC-contract en het pand levert meer energie op dan ...

Lees verder

c21 c225 c243
<span>Onderhoud en monitoring warmte- en koudenetwerken in eigen beheer</span>

Onderhoud en monitoring warmte- en koudenetwerken ...

De werkzaamheden voor de warmtenetten van Ennatuurlijk zijn door diezelfde organisatie overgenomen van Veolia. “Deze stap stelt Ennatuurlijk in staat om in ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Werkelijke energieverbruik van gebouwen bepalen met energiegame

Werkelijke energieverbruik van gebouwen bepalen ...

De volgende Energie Bespaar Game voor Gebouwen staat voor maart 2024 op de rol. Dit ‘Gamified leren’-spel laat je het werkelijke energieverbruik van ...

Lees verder

c21 c225 c243
Contract voor flexibele energielevering

Contract voor flexibele energielevering

Netbeheerder Enexis en Groningse ontwikkelaar van grootschalige duurzame energie Novar sluiten een Biedplicht-contract af voor het zonnepark in Noordoost-Groningen. ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up