Is NMDA toch MDMA?

timer3 min
Is NMDA toch MDMA?

Als je het snel uitspreekt lijkt NMDA (het niet-meer-dan-anders principe uit de Warmtewet) verdacht veel op MDMA (3,4-methyleendioxy-methamfetamine), oftewel de ‘party-pilletjes’ XTC. In werkelijkheid heeft het niets met elkaar te maken, toch?

Uit studies blijkt steeds dat warmtenetten een zeer belangrijke rol bij de energietransitie moeten gaan spelen. In de praktijk van onder andere het PAW-programma staan bewoners bijna zonder uitzondering huiverig tegenover welke warmtenet-oplossing dan ook. Het knelpunt? De gedwongen winkelnering en dan toch vooral de prijs daarvan.
Die discussie is niet nieuw. Al in de jaren ’80 wisten Rotterdammers het zeker: je wordt aangesloten op de ‘stadsverarming’. De laatste weken krijgt die discussie nieuwe brandstof, nu de maximale prijs voor warmte stijgt door de hoge gasprijzen van dit moment. Dat lijkt de wereld op zijn kop. Gas als doping voor de warmteprijs; is het dan toch MDMA?

De gedachte achter het NMDA-principe is een heel logische. Als je bewoners geen keuze biedt in hun warmte-oplossing, zorg er dan in elk geval voor dat ze niet meer betalen dan wat anderen in vergelijkbare situaties aan kosten maken. Dat de maximumprijs voor warmtelevering afgestemd werd op de kosten van een HR-aardgasketel en de jarenlang stabiele gastarieven was dan ook de afgelopen decennia een logische keuze. De discussie over wat dan de hoogte van die kosten zijn, laat ik nu voor het gemak even buiten beschouwing, al is daar wel een apart artikel over te schrijven.

Maar dan nu de verhoging. De ACM, die actief controleert en de maxima vaststelt, staat per januari 2022 een forse verhoging van de maximale GJ-prijs toe, vanwege de vastgelegde koppeling met de (explosief gestegen) gasprijzen. Maar het speelveld is veranderd. Door het stoppen met de eigen gaswinning is Nederland meer afhankelijk geworden van de wereldmarkt voor gas. Die gestegen gasprijs werkt dus als het ware als doping op de warmtetarieven.
Aan de andere kant wordt gas een steeds minder vanzelfsprekende referentie door de energietransitie. Steeds meer woningen hebben een andere warmtevoorziening en dat aantal zal de komende jaren snel stijgen. Moderne warmtenetten zijn hoogstens voor een klein deel afhankelijk van aardgas als back-up, maar hebben restwarmte of omgevingswarmte als primaire bron. Al met al voldoende redenen om af te stappen van de huidige referentie en af te kicken van de NMDA in de huidige vorm.

Speelveld

Wat is het alternatief? Dat is een lastige kwestie, de nieuwe Warmtewet is niet voor niets (opnieuw) uitgesteld. Veel hangt af van het organiseren van het speelveld rondom warmtelevering. Want ook daar is wat vreemds aan de hand. De gas- en elektriciteitsinfrastructuur is in (semi-)overheidshanden. Infrastructuur voor warmtenetten in private handen. Daarmee gelden de marktwetten van return on investment voor iets wat in feite een nutsvoorziening zou moeten zijn. Een voorziening die daarnaast meer dan gemiddeld vraagt om investeringen aan de voorkant. Voordat de eerste aansluiting kan worden gerealiseerd, moet het netwerk er al grotendeels zijn. Die private (voor)investering moet dus worden terugverdiend via aansluitkosten, vastrecht en het warmtetarief. Dat leidt tot een businessmodel dat gebaat is bij een hoge energievraag per aansluiting. Koppel dat aan een aansluitverplichting en je hebt een ongezonde cocktail van belangen, waarin de bewoners al snel de bittere pil moeten slikken.

Dat kan beter! Dat warmtenetten een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de energietransitie staat buiten kijf. Dat het de laagste maatschappelijke kosten met zich meebrengt heeft het PBL al vaak aangetoond. Maar het is de kostenverdeling waar het op aankomt. Een systeem dat gebaseerd is op energieverslaving bij afnemers koppelen aan een verouderde referentie stuit vanzelfsprekend op weerstand. Met het uitstel van de herziening van de Warmtewet hebben we de gelegenheid hierin de juiste keuzes te maken. Het is nog niet te laat om af te kicken van NMDA.  

Tekst: Harm Valk, partner / senior adviseur Nieman Raadgevende Ingenieurs
Beeld: Shutterstock

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c225 c237 c265
Kanaalplaat met 90% CO2-reductie op het bindmiddel

Kanaalplaat met 90% CO2-reductie op het bindmiddel

VBI wil al in 2025 voldoen aan de Paris Proof-normen, die pas in 2030 van kracht zijn. Die ambitie wordt nu al overtroffen, dankzij een recente innovatie: prefab ...

Lees verder

c21 c26 c185 c237 c265
Houtbouw woongebouw Sawa officieel van start

Houtbouw woongebouw Sawa officieel van start

Met de plaatsing van de eerste houten delen is de houtbouw van het project Sawa in de Delfshaven in Rotterdam officieel van start gegaan.

Lees verder

c21 c41 c134 c225 c237 c265
Lees nu ‘Bouwen aan de toekomst van wijken’

Lees nu ‘Bouwen aan de toekomst van wijken’

De toekomst van wijken staat centraal in het nieuwste e-zine van Duurzaam Gebouwd. Je leest hem gratis in onze kennisbank en opent hem direct via deze link.

Lees verder

c21 c40 c225 c265
Milieu-impact verlagen dankzij verduurzaming verpakkingen

Milieu-impact verlagen dankzij verduurzaming ...

Het verduurzamen van verpakkingen speelt een belangrijke rol, onder andere in het kader van minimaliseren van afval. Itho Daalderop meldt dat ze vernieuwde en plasticvrije ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Energieterugwinningsproject zet restwarmte om naar duurzame energie

Energieterugwinningsproject zet restwarmte om ...

JOA Air Solutions uit Delft start maart 2024 met een energieterugwinningproject dat restwarmte omzet naar duurzame energie. Om dit te bereiken wordt een Hot Water ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243 c265
Plan en klimaatlabel noodzakelijk voor klimaatbestendige woningvoorraad

Plan en klimaatlabel noodzakelijk voor klimaatbestendige ...

Extreme wateroverlast, funderingsschade en hittestress zijn slechts enkele gevolgen van klimaatverandering. Er is op korte termijn actie nodig om de lasten eerlijk ...

Lees verder

c21 c26 c40 c265
48 duurzame sociale huurappartementen in Noordwijk

48 duurzame sociale huurappartementen in Noordwijk

Woonstichting Stek en Van Wijnen tekenden een overeenkomst voor de bouw van 48 sociale huurappartementen in Noordwijk. Het gebouw is onderdeel van gebiedsontwikkeling ...

Lees verder

c21 c26 c41 c260 c265
Nieuwe duurzame onderkomen West Betuwe met houten bouwdelen

Nieuwe duurzame onderkomen West Betuwe met houten ...

Het nieuwe onderkomen van fusiegemeente West Betuwe zet in op biobased materialen en transformatie. Het ontwerp van de architectuur en het interieur komt van cepezed ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Actuele kennis voor vakmensen dankzij Skills

Actuele kennis voor vakmensen dankzij Skills

Met Skills maken vakmensen zich alle kennis eigen die nodig is voor ontwerp, installatie of onderhoud van warmtepompsystemen. Alklima / Mitsubishi Electric biedt ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243 c265
Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam in één dag’

Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam ...

Op 11 april aanstaande is het tijd voor alweer de zeventiende editie van het Green Buildings Event, met als thema ‘Duurzaam in één dag’. ...

Lees verder

c21 c26 c185 c260 c265
Houten bedrijfsgebouw met maximale inzet op Reduce

Houten bedrijfsgebouw met maximale inzet op ...

De ontwikkeling en realisatie van het nieuwe houten bedrijfsgebouw van BluePrint Automation (BPA) wordt uitgevoerd door Aan de Stegge Twello. Er worden natuurlijke ...

Lees verder

c21 c125 c225 c265
Green Energy Day valt op 8 maart

Green Energy Day valt op 8 maart

8 maart is de dag. Dan is het ‘Green Energy Day’ en is alle duurzame energie die we in Nederland produceren ‘op’, als we alles gebruiken. ...

Lees verder

Reacties

Dag Harm, goede punten die je noemt, maar je vergeet zelf ook iets anders raars over warmtenetten te noemen, waardoor mensen stiekem 'verslaafd' gemaakt worden aan warmtenetten, waarbij overigens ook de private partijen voorgetrokken worden en een cadeautje van de overheid, of , zo je wil de belastingbetaling krijgen. Dat is namelijk het feit dat op warmte geen EB en ODE berekend wordt?! Hiermee wordt een zeer oneerlijk bedrijfsvoordeel voor warmtenet partijen geschapen ten opzichte van de warmtepomp en isolatie partijen. Nu extra raar overigens dat de warmtenet partijen zo 'brutaal' zijn om bij de huidige gasprijsstijgingen ook het EB en ODE deel van de gasprijzen aan warmtenet afnemers door te rekenen.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up